Śledząc historię od początków istnienia Polski jako państwa, zaobserwować można, ze na terenie Jury wraz z rozwojem osadnictwa postępowało powstawanie typowych dla danego okresu zakonów klasztornych. Wiązać to należy m.in. z bliskością biskupstwa w Krakowie, jak również z korzystnym ukształtowaniem terenu - klasztory w początkowej fazie pełniły również funkcje obronne.

Najstarszym klasztorem powstałym na tym terenie jest opactwo benedyktynów w Tyńcu założone już w XI w. Niewiele młodszy jest klasztor w Mstowie powstały jako filia klasztoru Kanoników Regularnych na Piasku we Wrocławiu i klasztor Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu, oba pochodzące z XII w. To właśnie w tych klasztorach najlepiej widać do dziś podwójną funkcję jaką dawniej pełniły: podstawową sakralną i drugą równie ważną - obronną. Każdy z tych kompleksów klasztornych posiada założenia obronne, a położony w najmniej obronnym miejscu klasztor w Mstowie posiada cały system murów wzmocnionych basztami.

W XIII w. zaistniały nowe zakony zyskujące coraz bardziej na popularności. Na omawianym terenie największe znaczenie osiągnęły zakony Cystersów (Kraków-Mogiła) i Norbertanek (Imbramowice) oraz Franciszkanów (Kraków) i Dominikanów (Kraków)

Kolejne nasilenie budownictwa klasztornego zauważalne było w XIV i XV w. głównie z inicjatywy królów Kazimierza Wielkiego i Władysława Jagiełły (m.in. Augustianów w krakowskim Kazimierzu i Wieluniu,  Karmelitów na Piasku w Krakowie czy też Kanoników Regularnych w krakowskim Kazimierzu).

Największe znaczenie w historii zakonów na Jurze obok sprowadzenia benedyktynów do Tyńca miało sprowadzenie przez księcia Władysława Opolskiego Paulinów z Węgier na Jasną Górę. Od 1382 r. , czyli od założenia klasztoru jasnogórskiego stał się on mekką dla setek tysięcy pielgrzymów. Znaczenie tego klasztoru dla narodu jeszcze bardziej wzrosło po wytrzymaniu oblężenia w 1655 roku w czasie potopu szwedzkiego. Obecnie jest to najważniejsze sanktuarium w Polsce.

Największy boom powstawania klasztorów miał miejsce w XVII i XVIII w. Wtedy powstają m.in. słynne klasztory w Czernej, Alwernii, Św. Annie, Leśniowie, czy też Wieluniu. Był to okres świetności zakonów Paulinów, Pijarów, Reformatów, Bernardynek i Bernardynów oraz Kamedułów. 

Proces ciągłego rozwoju "zakonnictwa" na Jurze jak i w całej Polsce został zahamowany dopiero polityką zaborców, szczególnie Rosji, której władze kasowały istniejące zakony lub przynajmniej uniemożliwiały dalszy ich rozwój.

Do czasów dzisiejszych przetrwały na Jurze niemal wszystkie istniejące tu w ciągu wieków klasztory. Niewielkie zmiany zaszły szczególnie w Wolbromiu, gdzie dawny klasztor został zamieniony na kościół podobnie jak i w Wieluniu - tam zabudowania klasztoru pełnią funkcję Muzeum Ziemi Wieluńskiej a d. kościół klasztorny jest obecnie użytkowany przez ewangelików. Nie istnieje również klasztor Augustianów w Olkuszu.