Grodziska
Obronne walory Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej zostały dostrzeżone przez ludność zamieszkującą te tereny jeszcze w czasach prehistorycznych. Mieszkańcy jaskiń pozostawili po sobie wiele materiału zebranego przez archeologów. Stąd pochodzą m.in. najstarsze znaleziska archeologiczne w Polsce.
W okresie wczesnego średniowiecza zauważa się tu budowanie dodatkowych, początkowo prymitywnych umocnień dotychczasowych siedzib ludzkich w jaskiniach. Wraz z rozwojem cywilizacji pojawiły się również wały, fosy itp. czyli zalążki organizacji zamkowych - drewniane wczesnośredniowieczne grody. Na Jurze niedostępne ostańce oraz wzniesienia były wprost wymarzonym miejscem do stawiania tego typu obiektów stąd do czasów obecnych archeologowie mają duże pole do popisu. Również amatorzy archeologii mogą tu przeżyć niezapomniane chwile - na nich czekają licznie występujące tu dawniej grodziska których ślady można podziwiać do dzisiaj.
Jura znana jest obecnie jako kraina skał i zamków ale faktycznie zanim one powstały nad okolicą panowały znacznie liczniej wstępujące silnie umocnione grodziska.