II wojna światowa (1939-1945)

Poprawiono: czwartek, 15 czerwiec 2017 Opublikowano: niedziela, 11 czerwiec 2017

w okresie II wojny światowej - w Będzinie funkcjonował niemiecki obóz karny

1 wrzesień 1939 - Wieluń uległ zbombardowaniu

wrzesień 1939 - terenów od Krakowa po Częstochowę broniły północne skrzydło Armii "Kraków" (7 dywizja piechoty i Krakowska Brygada Kawalerii) oraz południowe skrzydło Armii "Łódź" (Wołyńska Brygada Kawalerii). Wobec nasilonych ataków najeźdźcy oraz przewagi zarówno liczebnej jak i sprzętowej Niemcy zajęli omawiany obszar w przeciągu 3 dni. Jedną z największych bitew jakie stoczono we wrześniu 1939 roku była bitwa pod Mokrą koło Kłobucka, gdzie agresor musiał użyć do walki nawet czołgów.

26 październik (listopad) 1939 - Zajęte tereny Polski częściowo wcielono bezpośrednio do III Rzeszy, a z części utworzono Generalną Gubernię (GG). Granicę między tymi obszarami poprowadzono m.in. w pobliżu zachodniego skraju Jury, przy czym Chrzanów, Olkusz, Klucze, Zawiercie, Myszków oraz Wyżynę Wieluńską, Zagłębie Węglowe i ośrodek hutniczy śląsko-dąbrowski wcielono do III Rzeszy a Częstochowę pozostawiono po stronie Generalnej Guberni, której siedzibą rządu był Kraków z gubernatorem generalnym Hansem Frankiem. W czasie okupacji urzędował on na Wawelu, a po wojnie został skazany za zbrodnie wojenne przez Międzynarodowy Trybunał w Norymberdze. Generalne Gubernatorstwo podzielono na 4 dystrykty: warszawski, lubelski, radomski i krakowski, z czego dwa ostatnie obejmowały obszar Jury wcielony do GG.

W rejonie Jaworzna i Chrzanowa charakterystycznym sposobem walki była tzw. bitwa o szyny. Charakteryzowała się ona tym, że partyzanci specjalizowali się w wysadzaniu torów, wykolejaniu pociągów z transportami wojskowymi wroga itp.

zima 1939-40 - Armia Krajowa wywodząca się ze Związku Walki Zbrojnej posiadała swoje placówki w Wolbromiu i Skale, zaś Szare Szeregi działały w miastach regionu Zawierciu, Olkuszu, Myszkowie i Częstochowie.

1940 - przebudowa pałacu w Borownie na młyn, w wyniku czego zlikwidowano jedno z jego skrzydeł

sierpień 1940 - hitlerowcy zamordowali nauczycieli i uczniów Szkoły Handlowej z Częstochowy w Apolonce koło Janowa. W okolicznych lasach w czasie II wojny światowej Niemcy dokonywali masowych zbrodni, rozstrzeliwując zwożonych tu z Częstochowy więźniów i ofiary łapanek ulicznych

1942 - na obszarze Jury działały oddziały Armii Krajowej (Hardego, Zygmusia i Twardego) wykorzystując urozmaicenie rzeźby terenu jako schronienie przed liczebną przewagą wroga.

lipiec 1942 - oddział Gwardii Ludowej (GL) pod dowództwem chłopskiego rewolucyjnego pisarza Emila Dziedzica wykoleiła na stacji Płaszów pod Krakowem niemiecki pociąg jadący z materiałem wojennym na wschodni front.

24 grudnia 1942 - w Krakowie oddziały GL dokonały zamachy na hitlerowskie kawiarnie.

wiosna 1943 - w rejonie Częstochowy walczą oddziały GL im. Bema, w okolicy Miechowa oddziały GL im. Głowackiego, w Zagłębiu oddziały im. Jarosława Dąbrowskiego, zaś w Krakowskiem - im. Waryńskiego.

1944 - sporo sukcesów odnosił oddział partyzancki Gwardii Ludowej "Karola" działający w rejonie Janowa i Olsztyna lecz wkrótce po sukcesach Niemcy zlikwidowali go w Ciecierzynie koło Olsztyna. W tym roku w gajówce Psiarskie koło Smolenia przez blisko 3 miesiące obozowali żołnierze "Hardego" a cała okolica dzięki korzystnemu ukształtowaniu terenu stanowiło schronienie dla różnych partyzanckich oddziałów.

8 maj 1944 - podczas walk z hitlerowcami w Babicach zginęło trzech partyzantów

16 czerwiec 1944 - walki partyzanckie o wieś Błojec. W czasie walk zginęło 5 partyzantów i 11 mieszkańcom przysiółka

lipiec-wrzesień 1944 - pod Pińczowem walczyła I Brygada Armii Ludowej (AL) Ziemi Krakowskiej, a pod Częstochową - III Brygada AL im. Bema.

sierpień 1944 - w rejonie wsi Barbarka skoncentrowały się liczne oddziały partyzanckie AK i BCh, które okupanci niemieccy zamierzali zlikwidować przy wsparciu czołgów i artylerii

15 sierpnia 1944 - Barbarka została otoczona przez oddziały niemieckie w sile 2 tys. żołnierzy ściągniętych tu z Krakowa, Miechowa i Olkusza Wojsko wsparte zostało czołgami, samochodami pancernymi, artylerią, a nawet lotnictwem. W tej sytuacji kwaterujące w pobliskiej leśniczówce oddziały AK pod dowództwem "Bicza" i "Gołębia" ujawniły się i podjęli walkę podczas której wieś została spacyfikowana i całkowicie spalona. Większość mieszkańców wsi uszła z życiem osłaniana przez ogień partyzantów. Dopiero gdy z odsieczą przybyły inne oddziały AK i BCh Niemcy wycofali się. Podczas tych zajść zginęło 62 mieszkańców tej i okolicznych wsi oraz 12 partyzantów.

16-18 sierpnia 1944 - mimo wycofania się wojsk niemieckich z Barbarki w dniu 15 sierpnia, oddziały jeszcze kilkakrotnie podejmowały próbę opanowania rejonu wsi

16-20 stycznia 1945 - podczas wielkiej ofensywy I Frontu Ukraińskiego wszystkie interesujące nas miejscowości zostały wyzwolone.