IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Żarki Letnisko - rys miejscowości

ŻARKI LETNISKO

Znana miejscowość letniskowa w gminie Poraj położona na piaszczystych gruntach, wśród obszernego lasu sosnowego nad dopływem Warty - Czarką. Tereny leśne stanowią ponad 70% powierzchni miejscowości. Znajduje się tu basen kąpielowy na wolnym powietrzu. Obecnie popularne miejsce wypoczynku wakacyjnego. Stacja PKP.

Przez Żarki Letnisko przebiega pieszy żółty Szlak Żarecki oraz szlaki rowerowe: czerwony Myszków - Poraj, czarny Myszków - Siewierz oraz zielony Wokół Poraja.

przełom XVIII i XIX w. - miejscowość powstała z osady leśno-młynarskiej

ok. 1928 - na prośbę właścicieli terenu - hr. Karola i Stefanii z książąt Czertwertyńskich hrabiów Raczyńskich herbu Nałęcz starostwo zawierciańskie zezwoliło na rozparcelowanie 100 ha lasów na działki budowlane w tym miejscu.

1931 (lub około 1930) - powstały jako Blok Żarki - miejsce wczasów świątecznych. Raczyńscy poprosili o zezwolenie na parcelację dalszych 133 ha lasu. Administratorem majątku była hrabina Stefania. To ona, z uwagi na odkryte rewelacyjne właściwości lecznicze miejscowego mikroklimatu, szczególnie w schorzeniach dróg oddechowych, zaplanowała utworzenie osiedla letniskowo - wypoczynkowego z wyznaczonymi miejscami pod budynki użyteczności publicznej, park, boiska sportowe, kąpielisko. Szybko przystąpiono do budowy pensjonatu z kawiarenką "Nałęcz". W pensjonacie znajdowały się dwie sale widowiskowe ze sceną, a tuż obok pobudowano korty tenisowe.

1936 – budowa murowanego kościoła Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (przy ul. Grunwaldzkiej) o ciekawej architekturze wnętrza ufundowany przez właścicieli Potoku Złotego – Karola i Stefanię Raczyńskich

7 lipca 1936 - poświęcenie kościoła przez dziekana żareckiego ks. Augustyna Kańtocha

do 1939 - istniało tu ok. 30 domów mieszkalnych, w tym słynna "Szubertówka". Wybudowana przed wojną miała służyć przyjezdnym jako ośrodek gastronomiczny oraz mini hotel.

27 listopada 1940 - biskup Teodor Kubina utworzył tu filię parafii w Przybynowie, gdyż kościół parafialny w Przybynowie znalazł się w Generalnej Guberni a Żarki Letnisko w III Rzeszy. W skład tej filii wchodziły: tzw. Żarki-Blok, Piec Masłoński i część wsi Ostrów

1945 - grunty o pow. 1170 ha położone w Żarkach Letnisko a będące własnością hr Karola Raczyńskiego w trakcie reformy rolnej uległy parcelacji

1947 - podczas pierwszego po wojnie obozu harcerze wybudowali kapliczkę istniejącą do dzisiaj

1948 - Towarzystwo Przyjaciół Żarek Bloku wystąpiło z inicjatywą zmiany nazwy osiedla na Żarki Letnisko i nadania nazw ulicom; większość zachowała się do dnia dzisiejszego

30 kwietnia 1948 - filia parafii przybynowskiej w Żarkach Letnisko została ekspozyturą

15 marca 1956 - do ekspozytury w Żarkach Letnisko przyłączono tzw. Kacze Błoto - część wsi Ostrów należące dotąd do parafii w Choroniu

1 kwietnia 1957 - biskup Zdzisław Goliński powołał parafię w Żarkach Letnisko, a pierwszym proboszczem parafii został ks. Aleksander Cugowski

11 maja 1959 - do parafii Żarki Letnisko dołączono Pustkowie Nową Wieś i Pustkowie Dzierżno - wydzielone z parafii Żarki Miasto

po 1960 - Żarki Letnisko stały się popularnym miejscem turystycznych eskapad. Powstał tu wówczas również basen kąpielowy zasilany wodą z czystej rzeki Czarki. Żarki Letnisko stały się najmodniejszym miejscem wypoczynku sobotnio-niedzielnego

19-20 sierpnia 1961 - biskup Zdzisław Goliński konsekrował miejscowy kościół

1968 - na mapie z tego roku miejscowość występuje jako Kol. Żarki i rozpoczyna się w niej niebieski pieszy szlak turystyczny przez Ostrężnik do Mstowa

1972 - przebudowa prezbiterium kościoła

l. 1957-60 - budowa plebani

1970 - budowa dzwonnicy z ołtarzem polowym przy kościele

1973 - parafia w Żarkach Letnisko zakupiła 1 ha gruntu z przeznaczeniem na powiększenie cmentarza grzebalnego 

1976 - zakup domu parafialnego

1980 - ks. Marian Dewudzki zbudował mur otaczający kościół

Warto zobaczyć:

W centrum miejscowości znajduje się znane w regionie kąpielisko utworzone na potoku Czarka. 

We wschodniej części miasteczka stoi interesująca willa Nałęcz.

Z l. 20-tych XX w. pochodzą m.in.: drewniane wille letniskowe w stylu witkiewiczowskim przy ul. PCK, Cichej, Długiej, Zielonej i Kąpielowej, altana parkowa i budynek dróżnika, pamiętający okres rozkwitu kolei warszawsko-wiedeńskiej.

Na północ od peronu PKP przy ul. Grunwaldzkiej 14 wznosi się budowla kościoła p.w. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy z 1936 r. 

W gospodarstwie Państwa Okularczyków istnieją zabudowania starego młyna wodnego ze sprawną do dzisiaj turbiną wodną firmy Siemens pochodzącą z I dekady XX wieku.

Obok starego młyna warto odwiedzić kapliczkę wybudowaną w 1947 roku przez harcerzy na pierwszym po II wojnie światowej obozie.

Na południe od miejscowości przy torach kolejowych na wysokości Dzierżna znajduje się mogiła partyzantów.

powiększ
Altana hrabiny Raczyńskiej, fot. T. Kluk

powiększ
Kościół w Żarkach Letnisko, fot. T. Kluk

powiększ
Fronton kościoła w Żarkach Letnisko, fot. T. Kluk

powiększ
Grota maryjna w pobliżu kościoła, fot. T. Kluk

powiększ
Hotel Kinga, fot. T. Kluk

powiększ
Warta w pobliżu Żarek Letnisko, fot. T. Kluk

powiększ
Połączenie Warty z Czarką, fot. T. Kluk

Zobacz także

kościół w Żarkach Letnisko

szlak Żarecki
szlaki rowerowe

Poraj
Przybynów
Zawiercie
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony