RUDNIKI k. Zawiercia

Wieś w gminie Włodowice w powiecie zawierciańskim położona na południowej krawędzi Wzgórz Rudnickich należących do Wyżyny Częstochowskiej, których wierzchołek sięga 404 m n.p.m. Nazwa wsi mówi o pierwotnych zajęciach ludzi - wydobycie rudy żelaznej. Nad wsią góruje charakterystyczna hałda pokopalniana. W sąsiedztwie Rudnik (na terenie Blanowic) znajduje się śródleśny basen potocznie określany "w Rudnikach", duże boisko do piłki nożnej oraz strzelnica sportowa. Niestety oba obiekty oprócz malowniczego położenia nie posiadają żadnej infrastruktury.

Przez Rudniki i południowe tereny przynależne do Rudnik przebiega żółty szlak Skarżycki i niebieski rowerowy szlak z Zawiercia do Skarżyc.

Nazwa Rudniki to nazwa służebna wskazująca pierwotny charakter pracy ludzi którzy ją zamieszkiwali 

1440-60 - pierwsze znane wzmianki o wsi Rudniki, która należała do dóbr ogrodzienieckich

1470 - Jan Bartosz h. Sulima, wnuk Włodka z Charbinowic, sprzedał dobra ogrodzienieckie, w kład których wchodziły również Rudniki za 8000 florenów węgierskich w czystym złocie, bogatym mieszczanom krakowskim Ibramowi i Piotrowi Salomonowiczom

przełom XVIII i XIX w. - budowa dworku Taszyckich

1818-1940  - Michał Taszycki w tutejszym dworku zwanym Wysoką Pilecką wystawił szkołę z pomieszczeniem dla profesora, któremu na wieczne czasy dał jeden mórg gruntu na ogród. Sporządzony został akt podpisany przez dziedzica, którego odpis zachował się do dzisiaj. Podaje on, że "dwór był zobowiązany dawać, co kwartał sto złotych profesorowi, a dobra jego "Wysoka Pilecka" raz na rok dawały profesorowi 400 zł". Profesor posiadał wysoki autorytet i spełniał obok księdza bardzo ważną rolę w uświadamianiu i wychowywaniu miejscowego ludu

1825 - w Rudnikach mieszkało 6 osób wyznania mojżeszowego

1905 - manifestacje antyrosyjskie połączone z niszczeniem emblematów zaborcy

przed 1914 - przed I wojna światową w Rudnikach powstała kopalnia rudy żelaza

1927 - Rudniki zostały włączone do nowo powstałego powiatu zawierciańskiego

8 października 1939 - 1945 - dekretem Hitlera tworzącym Generalną Gubernię Rudniki wraz z okolicą zostały włączone do III Rzeszy. Najbliższe punkty graniczne znajdowały się w Żarkach i Ogrodzieńcu

31 sierpnia - 1 września 1943 - w nocy miała miejsce akcja partyzancka na zakłady na Borowym Polu [ob. dzielnica Zawiercia - przyp. autora]. Oddział partyzantów po udanej akcji wycofywał się do granicy doliną między Rudnikami i Parkoszowicami. Mimo, że powiadomieni o akcji sabotażowej Niemcy gęsto rozstawili na tym odcinku reflektory i penetrowali okolicę oddział bezpiecznie przedostał się do Generalnej Guberni.  

marzec 1945 - w wyniku realizacji dekretów PKWN nastąpiła nacjonalizacja i parcelacja majątku obszarniczego w Rudnikach o powierzchni 546 ha będącego własnością spółki przemysłowej lub fabrykanta

1945-47 - po wojnie wybudowano nowy budynek szkoły, który przejął funkcję dotychczasowej siedziby w dworku Taszyckich. Do wsi został doprowadzony wodociąg

1945-70 - we wsi funkcjonowała Kopalnia Rudy "Rudniki", podlegająca Zjednoczeniu Kopalnictwa Rud  Żelaza. Oprócz pełnienia funkcji miejsca pracy okolicznej ludności, prowadziła również program budownictwa mieszkaniowego oraz funkcję ośrodka kulturalno-zdrowotnego. Przy zakładzie istniała bowiem biblioteka i świetlica zakładowa goszcząca objazdowe kino a zakładowa służba zdrowia z poradnia dentystyczną zastępowała brak na miejscu publicznej przychodni zdrowia. 

1 stycznia 1956 - w wyniku reformy administracyjnej powstał powiat myszkowski w skład którego weszły m.in. Rudniki

1956 - w wyniku zmiany polityki rolnej państwa na gruntach istniejącej dotychczas spółdzielni produkcyjnej - Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska z Zawiercia prowadzi dużą wychowalnię cieląt

l. 60-90 XX w. - we wsi funkcjonował jedyny na terenie ówczesnego powiatu zawierciańskiego Państwowy Ośrodek Maszynowy (POM) posiadający dwie filie: w Siewierzu i Ogrodzieńcu

1965 - istniejąca tu cegielnia podlegająca dotychczas pod Zawierciańskie Zakłady Przemysłu Terenowego Materiałów Budowlanych została przejęta wraz z całymi ZZPTMB przez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Ceramiki z Będzina

1966-67 - ogólnopolski rozwój ruchu klubowego wpłynął na utworzenie w Rudnikach aż dwóch klubów "Ruchu"

1970 - w wyniku wyeksploatowania złóż rudy żelaza zamknięta została Kopalnia Rudy "Rudniki" pozostawiając po sobie dwie hałdy. W budynkach pokopalnianych rozpoczęły działalność zakłady artykułów metalowych

1975 - w wyniku reformy administracyjnej między Rudnikami a sąsiednim Zawierciem i Blanowicami poprowadzona została granica województw katowickiego i częstochowskiego do którego przyłączono Rudniki

koniec XX w. - we wsi mieszka około 1,3 tys. ludzi posiadających 70 gospodarstw rolnych i 385 domów. Istnieje tu Cegielnia Paulewicza, Wytwórnia Mączki Wapiennej i Rozlewnia Wody Mineralnej w pobliskiej wsi Skałka. Sołtys - Marian Bilnik 

22 września 1981 - powołana została parafia w Rudnikach. Erygował ja bp Stefan Bareła a pierwszym proboszczem i budowniczym pawilonu katechetyczno-mieszkalnego był ks. Zdzisław Kowalczyk [proboszcz w l. 1981-86 - przyp. autora]

czerwiec 1988 - listopad 1991 - budowa kościoła prowadzona przez proboszcza ks. Bogdana Kijaka [proboszcz w l. 1986-2001 - przyp. autora] w miejscu jednej z hałd pokopalnianych, która została zniwelowana

27 czerwca 2000 - abp Stanisław Nowak poświęcił kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy

Warto zobaczyć:

Na terenie dawnego POM-u na szczycie zadrzewionego wzgórza przy ul. Pomowskiej stoi murowany dworek Taszyckich.

Nad wsią góruje charakterystyczna duża hałda po kopalni rudy żelaznej (syderytów) czynnej do 1970 r. Występowanie na tym terenie rud żelaza wiąże się z okresem tzw. jury brunatnej.

W bezpośrednim sąsiedztwie Rudnik na terenach Blanowic znajduje się kilka interesujących obiektów: śródleśny basen, boisko sportowe i dawna strzelnica, młyn Łakoty, zalew na Raku i wywierzysko bijącego u podnóża piaszczystej wydmy. 

Zobacz także