OSTRĘŻNIK

Przysiółek Trzebniowa w gminie Niegowa, powiat myszkowski, natomiast zamek i rezerwat na terenie gminy Janów, pow. częstochowski, woj śląskie. Niewielkie śródleśne osiedle położone w malowniczej dolinie Wiercicy. PKS. W Ostrężniku znajduje się niewielki śródleśny parking samochodowy, niestety z uwagi na atrakcyjność tego regionu w sezonie ciężko tu znaleźć miejsce. W pobliżu bar "Ostrężnik".

Ostrężnik stanowi ważny węzeł turystyczny. Spotykają się tu dwa najważniejsze turystyczne szlaki piesze na Jurze - czerwony Szlak Orlich Gniazd i niebieski Warowni Jurajskich. Od wzgórza z zamkiem bieg rozpoczyna również czarny pieszy Szlak Gór Gorzkowskich [dawniej zielony zwany szlakiem Ostrężnik-Julianka]. Na terenie rez. Ostrężnik wytyczona została również żółta ścieżka dydaktyczna "Tropem tajemnic". Z Ostrężnika do Janowa biegnie też pieszo-rowerowa ścieżka "Szlak ku źródłom. Można rowerem - można spacerem"
Przez miejscowość przebiegają też czerwony rowerowy szlak Orlich Gniazd, zielony rowerowy szlak "Zygmunta Krasińskiego i Transjurajski Szlak Konny

pocz. XIV w. - obecnie domniemuje się, że w tym czasie prawdopodobnie z inicjatywy Jana Muskaty, biskupa krakowskiego i starosty krakowskiego został wybudowany tutejszy zamek

1848 i 1886 - najwcześniejsza wzmianka o zamku i jaskini Ostrężnickiej

1854 - odbywając przyrodniczą podróż po Jurze profesor Antoni Waga odnotował m.in. ludowe podanie o źródle pod Ostrężnikiem

lipiec 1863 - na wieść o klęsce wojsk rosyjskich pod Janowem, płk Ernroth osobiście wyruszył na czele swojego oddziału z Częstochowy i dopadł oddział powstańców pod dowództwem Z. Chmieleńskiego  w lesie koło Zaleszyc (w pobliżu Śmiertelnego Dębu, ok. 3 km na północ od Janowa). Powstańcom jednak udało się umknąć do Potoka a następnie pod osłoną lasów przedostać do ruin ostrężnickiego zamku. Ścigany zmuszony był wycofać się dalej przez Czatachowę w rejon Koziegłów. Z historią ta związana jest jedna z legend o zakopanych w zamku ostrężnickim skarbie powstańczym. Faktycznie jednak skarb w postaci ok. 5200 złotych rubli skradzionych Rosjanom w czasie zwycięskiej bitwy w Poniku i Janowie był na zamku tylko krótko przetrzymywany.

1939-45 - podczas okupacji hitlerowskiej liczne okoliczne groty i jaskinie były wykorzystywane przez partyzantów jako szpitale polowe

9 lipca 1954 - w pobliżu Ostrężnika odkryto Jaskinię Wiercica

1959 - inwentaryzacja J. Wiercica

1959-60 - na zamku przeprowadzono archeologiczne powierzchniowe badania sondażowe

1960 - utworzenie rezerwatu “Ostrężnik”

1966 - w J. Wiercica odnaleziono największe w Polsce szczątki niedźwiedzia jaskiniowego a w J. Ostrężnickiej kły tego zwierzęcia 

20 października 1990 - historyczne odkrycie Jaskini Wiernej przez zespół K. Irzyk, S. Janota, Z. Rysiecki, B. Łabanowicz i A. Porębski

27 października 1990 - odkrycie kolejnych korytarzy w J. Wiernej

21 kwietnia 1991 - następne odkrycia nowych korytarzy w J. Wierna dokonane przez T. Szczęśniaka i S. Heroda

28 kwietnia 1991 - ostatnie wielkie odkrycia w J. Wierna dokonane przez T. Szczęśniaka i S. Heroda, Z. Rysieckiego i M. Wilka ustanawiające nową długość tej jaskini, co dało jej palmę pierwszeństwa na Jurze 

2000-2003 - badania archeologiczne na zamku

27 kwietnia 2008 - otwarcie pieszo-rowerowej ścieżki "Szlak ku źródłom. Można rowerem - można spacerem". Nazwa została wymyślona przez czytelników "Gazety Wyborczej" w ramach ogłoszonego konkursu.

Warto zobaczyć:

Na wzgórzu na południe od Ostrężnika znajduje się rezerwat leśny "Ostrężnik" z ruinami zamku, Jaskinią Ostrężnicką oraz okresowo czynnym silnym wywierzyskiem położonym u stóp góry zamkowej [opis przy rez. "Ostrężnik"].

W Ostrężniku wytyczono ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną "Tropem tajemnic" o długości całkowitej 1,5 km. 

We wzgórzu na wschód od osady znajdują się dwie interesujące jaskinie: najdłuższa na Jurze - J. Wierna i jedna z najgłębszych - J. Wiercica.

W sąsiedztwie J. Ostrężnickiej znajduje się również schronisko Małe w Ostrężniku (6 m długości), zaś w okolicy J. Wiercica również J. Potrzask (dł. - 30 m), J. Szpatowców (dł. - 20 m) i J. Chuda (dł. 53 m). Na południowy wschód od Ostrężnika w lesie występują również mniejsze schroniska o długości od 4 do 11 metrów.

Z Ostrężnika od 2008 r. można pieszo lub rowerem pokonać 10 km odcinek ścieżki "Szlak ku źródłom. Można rowerem - można spacerem" 

Zobacz także