JASKINIA WIERNA

Największa i uznana za najpiękniejszą jaskinia na Jurze, m.in. z uwagi na stosunkowo późne jej odkrycie i niemal natychmiastowe zabezpieczenie wejścia kratą, dzięki czemu ocalała piękna szata naciekowa.

Położona w zalesionym grzbiecie biegnącym na wschód od Ostrężnika.

Niewielki otwór wprowadza w dół do wąskiej szczeliny biegnącej na północ. Po kilku metrach szczelina przechodzi w wąską studzienkę. Studzienka po 2 metrach wypada 4-metrowym progiem do Sali Wytrwałych (wym. 15x4 m, wys. do 4 m), która powstała za sprawą obrywu pomiędzy dwoma blisko siebie położonymi szczelinami. Jej dno stanowi zawalisko. W części zbudowanej z dużych głazów można przecisnąć się między nimi kilka metrów dalej. Na stropie i ścianach sali pojawiają się pierwsze formy naciekowe w postaci makaronów, stalaktytów, draperii, polew z mleczka wapiennego. W północnej części sali opadają dwie szczelinowe studzienki. Lewa, węższa prowadzi do Partii Dąbrowskich. Prawa prowadzi z kolei do Sali niskiej i Partii Jurajskiego Klubu Jaskiniowego (J.K.J.) [opisanych dalej - przyp. autora]. 
Spod studni lewej prowadzi korytarz charakterze szczeliny, zasłany rumoszem i blokami skalnymi. Doprowadza on do Sali Trójkątnej z której odchodzą dwa kolejne korytarze. Szczelinowaty korytarz lewy prowadzący na północny-zachód ma ok. 60 metrów długości. Jego ściany zostały wypreparowane przez stagnująca wodę przez co widoczne są w nich buły krzemienia i skamieniałości flory i fauny. Korytarz ten doprowadza do najdalej wysuniętej na zachód części jaskini nazwanej Incydent Zachodni. Prawy korytarz prowadzący z Sali Trójkątnej jest wysoki i biegnie w kierunku północnym. Jego dno pokrywają piękne białe pola ryżowe i okresowe płytkie jeziorka. po ok. 25 metrach korytarz poprzez wąski przełaz prowadzi do poprzecznej wysokiej szczeliny, której ściany pokrywają piękne polewy i nacieki grzybkowe. W kierunku zachodnim szczelina ta spiętrza się 4-metrowym progiem prowadzącym do przypowierzchniowego zawaliska, co potwierdzają widoczne korzenie drzew. W kierunku wschodnim zaś szczelina doprowadza do Sali z Wanta. Sala ta leży na osiowym pęknięciu jaskini. pośrodku znajduje się duży blok skalny, a wypłaszczony przez przepływ wody strop pokrywa największe na Jurze skupisko niezbyt długich makaronów. Na północ od Sali z Wanta odchodzi kilkunastometrowej długości wąska szczelina - Zaułek Północny. Z tej samej sali w kierunku południowym w dół odchodzi dolne piętro jaskini Wiernej, które przez zawalisko przedostaje się do Sali Niskiej.
Sala Niska utworzona z obrywu na warstwie ławicowej jest jedną z większych komór tej jaskini. Ma wymiary 12x8 metrów, jednak zgodnie z nazwą jej średnia wysokość to 1 metr. Na uwagę w tym miejscu zasługują gniazda pięknych stalaktytów. W zachodniej części Sali Niskiej przebiega przez nią szczelinowaty komin o wysokości ok. 12 metrów. Do Sali Niskiej można również dotrzeć prawą 5-metrową studzienką z Sali Wytrwałych [opisanej wcześniej - przyp. autora] poprzez jeden z trzech niskich przełazów w kierunku wschodnim. 
Z Sali Niskiej w kierunku wschodnim rozciągają się najpiękniejsze fragmenty J. Wiernej - Korytarz Naciekowy i Partie J.K.J. Partie te posiadają niezwykle urozmaicony przebieg rozwijający się na kształt labiryntu głównie w kierunku północnym. Wydaje się, że jaskinia w tym miejscu kryje dalsze możliwości eksploracji. Tu również znajduje się najniższy znany obecnie punkt jaskini (-30 m).
Z Sali Niskiej w kierunku południowym prowadzi przejście do Sali Rysia, która została tak nazwana z uwagi na znalezienie w niej kompletnego szkieletu tego zwierzęcia zalanego naciekiem. Sala ta ma wymiary 20x4 m, a jej największą ozdobą jest przecinający ją grzbiet zbudowany ze stalagmitów oraz rzadkie nacieki na spągu. Za Salą Rysia znajdują się szczelinowe partie jaskini niejednokrotnie krzyżujące się ze sobą w formie labiryntów. W takim układzie szczelinowe korytarze ciągną się jeszcze ok. 70 m na południe docierając w bezpośrednie sąsiedztwo powierzchnię ziemi, o czym świadczą widoczne korzenie drzew.

Opracowanie wg Epimenides za Zbigniewem Rysieckim 

Lokalizacja jaskini znana była miejscowej ludności, z uwagi na charakterystyczny wywiew powietrza z ciasnej szczelinki w skale występujący przy niskich temperaturach. pomimo tego dopiero w 1976 r. Maria Tytko (Rysiecka) i Zbigniew Rysiecki w piśmie Meander 1 76 1 z dnia 02.01.1976 r. zwrócili na to uwagę jako pierwsi grotołazi. W maju tego samego roku K. Irzyk, S. Janota, Z. Rysiecki - członkowie Speleoklubu Katowice rozpoczęli prace przy poszerzaniu wąskiej szczeliny wejściowej. Prace przy wsparciu B. Łabanowicza (KKS) i A. Porębskiego (Speleoklub Dąbrowa Górnicza) zostały dokończone dopiero 20 października 1990 r., kiedy to A. Porębski i Z. Rysiecki odkryli pierwsze ok. 500 metrów korytarzy. Już 27 października 1990 r. dokonano kolejnych odkryć, a największe osiągnął zespół A. Porębski, W.J. Porębski, D. Piętak (wszyscy z SDG) który odkrył kolejne ok. 150 m długości korytarzy w Partiach Dąbrowskich. Kolejnego dużego odkrycia dokonali T. Szczęśniak i S. Herod (Jurajski Klub Jaskiniowy) w dniu 21.04.1991 r., kiedy odnaleźli wejście do Partii J.K.J. oraz odkryli kolejne 120 metrów korytarzy. W tydzień później ci sami eksploratorzy wraz z Z. Rysieckim i M. Wilkiem (KKS) odkryli kolejne 100 metrów korytarzy. Jaskinia została zinwentaryzowana przez Z. Rysieckiego w XI.90 i V.91

Długość:     1027 m  
Głębokość: 30 m


Plan J. Wierna, rys. Epimenides


Otwór J. Wierna, fot. M. Szelerewicz za Epimenides


Nacieki w jaskini Wiernej, fot. M. Szelerewicz za Epimenides

Zobacz także