IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Strażnica w Lutowcu

STRAŻNICA OBRONNA W LUTOWCU

Geneza i funkcje wież mieszkalno-obronnych na Wyżynie (Lutowiec, Przewodziszowice, Ryczów i Suliszowice) nie zostały wyjaśnione w jednoznaczny sposób. Żaden z wymienionych obiektów nie był przedmiotem szczegółowych i systematycznych badań archeologicznych. Zygmunt Lis zakłada, że mogły te budowle powstać w różnym czasie (XIV-XV w.) oraz, że były one odpowiednikami rycerskich grodków stożkowych lub wieżowych dworów obronnych. Większość z nich była budowana z drewnianych bali, dlatego ich lokalizacja jest bardzo trudna. Brak jest również dokumentów historycznych na ich temat.
Ostatnio przypuszcza się jednak, że strażnice pełniły ważną rolę taktyczną stanowiąc wysunięte punkty obserwacyjne flankujące w przypadku oblężenia powiązanych z nimi zamków. Strażnica w Lutowcu oraz strażnica w Mirowie (później przebudowana na  zamek) współpracowałyby z zamkiem królewskim w Bobolicach. 

Strażnica wybudowana na wysokiej 20-metrowej skale powstała prawdopodobnie w XIII-XIV w. (niektóre źródła podają tu rok 1390, ale należy podchodzić do tego ostrożnie, gdyż nie da się tego obecnie ustalić tak szczegółowo). Obecnie sądzi się, że wieża w Lutowcu została opuszczona pod koniec XV w. lub na początku XVI w. (wg niektórych źródeł nastąpiło to po 1370 r.). Istnieje również hipoteza, że wieża została zniszczona wybuchem.
Prowadzone na terenie strażnicy badania powierzchniowe i inwentaryzacja przeprowadzone w l. 1961 i 1963 pozwoliły na zebranie materiału datowanego na XIV w. Wpisana do rejestru zabytków nr A-445/88.


Obecnie ze strażnicy zachowała się nikła pozostałość muru (zaledwie kilkadziesiąt kamieni) w szczelinie skalnej. Obok skały znajduje się majdan gospodarczy oraz fortyfikacje ziemne, z których pozostały jedynie nikłe ślady. Na środku dziedzińca gospodarczego wybudowano dom po którym pozostały tylko piwnice i jedna ściana. Do jego budowy prawdopodobnie wykorzystano część kamieni z murów wieży. Rekonstrukcja założenia pozwala przypuszczać, że składało się ono z części górnej i dolnej. Część górną stanowiła duża wieża (tzw. kamieniec), zaś dolna - majdan gospodarczy umocniona była wałem i fosą. W latach 20-tych XX w. na terenie majdanu wybudowano dom mieszkalny z którego obecnie pozostały fundamenty i jedna ściana. Podobnie jak z części górnej, tak i z fortyfikacji ziemnych pozostały nikłe ślady.

Jako ciekawostkę należy podać, że w pobliżu zamku odkryto ślady po dymarkach.

W pobliżu w Rajcu Dużym znajduje się studnia zamkowa 10 m głębokości (dawniej 30 m), z której podobno korzystali mieszkańcy strażnicy (osobiście uważam to za mało prawdopodobne, gdyż przeważnie studnia, o ile w ogóle występowała to była zlokalizowana na terenie założenia obronnego, co zapewniało dostęp do wody podczas oblężenie). Ponadto w tych skałach widnieją ślady okopów z I wojny światowej.

 

powiększ
Lutowiec. Ostaniec z reliktami warowni, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Lutowiec - grzbiet skalny, pierwszy od lewej - ostaniec z reliktami wieży, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Lutowiec - ostaniec z reliktami wieży, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Lutowiec - ostaniec, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Lutowiec - relikty wieży, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Lutowiec - resztki muru, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Plan strażnicy w Lutowcu, ros. D. Orman

Zobacz także

Lutowiec
strażnica w Przewodziszowicach
strażnica w Ryczowie
strażnica w Suliszowicach
strażnica w Mirowie
zamek w Bobolicach
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony