KRAKÓW - Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego

ADRES:

Kraków, ul. Św. Anny 8

EKSPOZYCJE: 

Dziedziniec Collegium Maius dostępny jest do zwiedzania do zmroku. 
Zbiory Muzeum podzielone są na 11 działów. GALERIA PORTRETÓW znajduje się w największej sali tzw. auli z kasetonowym stropem z XVI w. Obejmuje ona portrety: królów, rektorów, profesorów, kanclerzy i dobrodziejów Uniwersytetu pochodzące głównie z XVII i XVIII w. Do najcenniejszych należą m.in. portrety królewskie: Jadwigi, Jagiełły, Jana III (mal. J. Trycjusz), Zygmunta III, Władysława IV oraz kasztelana Stanisława Warszyckiego, kanclerzy Uniwersytetu w XVII i XVIII w., w tym portrety szlacheckie polskie i portrety profesorów od XVI w.
Dział RZEŹBY gromadzi zbiory płaskorzeźb, figur, ołtarzy itp. Spośród rzeźb drewnianych na uwagę zasługują: mała figura "Madonny z Dzieciątkiem" z ok. 1250, "Madonna z Dzieciątkiem na tronie" z ok. 1230, "tryptyk czterech dziewic" z ok. 1420, "Chrystus Bolesny" z XV w. (wykonany wg szkoły francuskiej), "Pieta" z 1490 z Austrii. Zgromadzono tu również odlewy gipsowe i rzeźby starożytne.
W dziale GRAFIKI obejmującym zbiory (ok. 2,5 tys. szt.) rysunków i szkiców oraz drzeworytów itp. Znajdują się tu dzieła S. Czechowicza, Smuglewiczów, J. Matejki (szkice do ubiorów w Polsce), S. Wyspiańskiego i L. Chwistka. Udało się tu również zgromadzić pokaźny zbiór klocków drzeworytniczych liczący ok. 3 tys. szt. W jego skład wchodzą m.in. drzeworyty Biblii wittemberskiej z 1534 i J. Ammana z Frankfurtu z 1571. Poza tym znajdziemy w tym dziale zespoły klocków o tematyce astronomicznej pochodzące z XV-XVIII w. i historycznej.
ZBIORY NUMIZMATYCZNE: monet, medali, tłoków pieczętnych (ok. 8000 szt.). Kolekcja ta, najstarsza w Polsce zapoczątkowana została już w XVI w. Zbiór obejmuje zespoły monet starożytnych polskich od XI do XX w., europejskich od XVI do XIX w. oraz kolekcję medali (królewskich, różnych uniwersytetów, pamiątkowe i inne). Osobną kolekcję stanowią odlewy gipsowe medali, które darował Uniwersytetowi w XVIII w. prymas Michał Poniatowski.
Dział ZŁOTNICTWA obejmuje z pewnością jedne z najcenniejszych dzieł sztuki znajdujących się w tym muzeum. W skarbcu wystawiono cztery berła rektorskie (najstarsze z ok. 1400, wg tradycji królowej Jadwigi), berła z XV w. kardynała Zbigniewa Oleśnickiego i Fryderyka Jagiellończyka, berło kardynała Maciejowskiego z poł. XVI w., złoty łańcuch księżnej Aleksandry z XVI w., pierścienie rektorskie z herbem Uniwersytetu z XVII w., niewielki zegar-globus, tzw. Jagielloński z pocz. XVI w., na którym po raz pierwszy oznaczono na globusie Amerykę: "America noviter reperta". Oprócz tego w oszklonych szafach skarbca mieszczą się: gotycka stopa monstrancji, kolekcja pucharów, kufli i kubków, kaseta ze srebra i kryształu górskiego, relikwiarze, zbiór łyżek z XVI i XVIII w., lichtarze z XVIII w. Zbiór zegarów od XV do XIX w. liczy 42 sztuki.
ZBIÓR CYNY I MIEDZI (300 szt.) ozdabia salę zw. Stuba Communis, czyli dawny refektarz profesorów, którzy mieszkali w Collegium Maius. Ok. 150 talerzy, mis, dzbanów, kufli i kubków z cyny od XV do XX w. (m.in. piękna misa i dzban późnorenesansowy Enderleina, cynowe talerze z wizerunkiem cesarzy Ferdynanda II i III z XVII w.), dzbany, miedziane, misy, puszki, formy do pieczenia.
Dział TKANIN obejmuje rozmieszczone w salach kolekcje makat francuskich ks. de Crequi (ok. 1668). Cenne są również: makata jedwabna z XVIII w., trzy dywany perskie tzw. polskie z XVI i XVII w., gobelin francuski z historią Koriolana z XVIII w., dwie werdiury Aubusson z XVII w., gobelin flamandzki z "Zuzanną i starcami" i południowoniemiecki z "Królową Sabą" (XVII w.), gobelin z herbem Ludwika XIV (1717). Poza tym muzeum posiada ok. 100 fragmentów tkanin koptyjskich z IV-VIII w., ornaty z XV-XVIII w., infuły (m.in. infułę opata Ponętowskiego z XVI w., kilka infuł z XVII i XVIII w., w tym interesująca infuła z XVIII w. z bogatym ornamentem wykonanym ze słomy). Meble polskie i obce rozstawione są po salach. Stuba Communis schody gdańskie z ok. 1700 przeniesione tu po ostatniej wojnie z pałacu w Krzeszowicach!
SZTUKA STAROŻYTNA obejmuje zbiory dzieł sztuki egipskiej (naczynia alabastrowe, kilka figurek - ushebti, skarabeusze, stele z późnego okresu, dwa posążki Ozyrysa (drewniany i brązowy), najważniejszym zabytkiem jest granitowy posążek klęczącego króla ofiarnika (z Dynastii XXVI). Tu również przechowywana jest mumia wraz z sarkofagiem pochodzące z epoki ptolemejskiej), greckiej i rzymskiej (gł. ceramika m.in. naczynia cypryjskie /najlepsza kolekcja tego typu w Polsce/, kilkanaście figurek terakotowych i kamiennych /ok. 1060-IV w./, naczynia attyckie czarno- i czerwonofigurowe).
INSTRUMENTY zgromadzone w tym Muzeum zaliczane są do najcenniejszej kolekcji w Polsce i na świecie. Zbiór ten stanowią instrumenty astronomiczne, fizyczne, chemiczne i geograficzne. Spośród 150 instrumentów astronomicznych wymienić należy przede wszystkim zespół instrumentów z XV w. Marcina Bylicy z Olkusza (w tym .m.in. bezcenne astrolabium arabskie z 1054 r., globus nieba z 1484, torquetum i astrolabium z 1480). Zapewne instrumentów tych używał również Kopernik podczas studiów w Krakowie. Wśród instrumentów chemicznych szkła chemiczne od XVI w., hełmy alembikowe, aludele, banie i tzw. pelikan (unikat z XVI w.). Muzeum posiada również zbiór mikroskopów z XVIII w.: mikroskopy Nachetta i zespół różnego typu termometrów (w tym pierwszy termometr helowy), wreszcie bogaty zbiór wag i odważników. Odrębną całość stanowią przyrządy chemiczne prof. Karola Olszewskiego m.in. na których w 1888 wspomniany profesor wraz z prof. Z. Wróblewskim dokonali po raz pierwszy w nauce skroplenia powietrza. 
Kolekcja GLOBUSÓW obejmuje zaledwie 35 globusów, ale stanowi to niemal połowę wszystkich dawnych globusów w Polsce, co świadczy o cenności zbioru. Na szczególną uwagę zasługują m.in. dwa globusy Mercatora z 1541 i 1551, globusy Blauewa - dwa wielkie z 1640 i dwa małe - z 1599 i 1603, globus nieba Erkarda Weigelliego z 1699, na którym zamiast ogólnie przyjętych znaków zodiaku wprowadzono herby, dwa globusy francuskie de Vaugondy z XVIII w. i wspomniane poprzednio globusy Bylicy oraz globus tzw. jagielloński z 1510.

CZYNNE:

CENY BILETÓW:

DODATKOWE INFORMACJE:

Zobacz także