PODLESIE

Wieś w gminie Lelów, pow. częstochowski, woj. śląskie, 8 km na północ od Lelowa i 6 km na południowy zachód od Koniecpola; stacja PKP na trasie z Częstochowy przez Koniecpol i Włoszczowę do Kielc.
Podlesie leży na obszarze Niecki Włoszczowskiej, sąsiadującej od wschodu z obszarem Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wieś rozłożyła się na południowym skraju szerokiego pasa mokradeł, którego oś stanowi Kanał Lodowy, ciągnący się na długości około 25-30 km pomiędzy Koniecpolem a Gidlami (kanał ten spełnia rolę łącznika pomiędzy dolinami Pilicy oraz Wiercicy i Warty, przecinającymi obszar Niecki Włoszczowskiej).

2 poł. XIII w. - przypuszczalna i najbardziej prawdopodobna data utworzenia miejscowej parafii, należącej w średniowieczu do dekanatu irządzkiego (lelowskiego). Jako siedziba parafii i ośrodek dóbr rycerskich (istniała tu prawdopodobnie wówczas obronna siedziba rycerska) Podlesie należało do najstarszych średniowiecznych ośrodków osadniczych na obszarze dzisiejszej ziemi częstochowskiej. 

1327 - najstarsza zachowana wzmianka na temat miejscowego kościoła parafialnego p.w. św. Idziego.

1376 - w tym roku wzmiankowany był Janek z Podlesia

połowa XV w. - współwłaścicielem wsi był Jakub Koniecpolski, wojewoda sieradzki, przedstawiciel rodu mającego swoje gniazdo w sąsiednim Koniecpolu Starym

1657 - Szwedzi spalili miejscowy kościół

1 ćw. XVIII w. - na miejscu kościoła spalonego przez Szwedów Aleksander Tęgoborski ufundował nową świątynię

1728 - konsekracja nowej świątyni

l. 80-te XVIII w. - miejscowy kościół został przebudowany lub zbudowany na nowo staraniem proboszcza Aniołkiewicza oraz Aleksandra Potockiego, późniejszego ministra policji z czasów Księstwa Warszawskiego

koniec XVIII w. - budowa dworu

1808 - budowa drewnianej dzwonnicy przy kościele

Warto zobaczyć:

Na terenie wsi zachował się interesujący zespół zabytków architektury, stanowiący ilustrację ważnej roli, jaką odgrywało niegdyś Podlesie w podwójnej roli siedziby parafii i ośrodka dóbr szlacheckich. Zespół ten stanowi zarazem ciekawą ilustrację ewolucji form siedzib szlacheckich w okresie od średniowiecza po schyłek czasów nowożytnych. 

Na podmokłym terenie nizinnym na północnym skraju zabudowań wioski znajdują się pozostałości obronnej siedziby rycerskiej z okresu średniowiecza (przypuszczalnie) w formie dużego i dobrze zachowanego grodziska stożkowatego. 

Na wyżej położonym obszarze zwartej zabudowy (około 400 m na południe od grodziska) znajduje się zespół dawnych zabudowań folwarcznych z budynkiem dworu szlacheckiego.

W pobliżu dworu, po przeciwległej stronie drogi, wznosi się drewniany kościół parafialny z XVIII w.

Na podstawie opracowania Zbigniewa Bereszyńskiego

Zobacz także