IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Pińczyce - rys miejscowości

PIŃCZYCE

Wieś w gm. Koziegłowy leżąca na Progu (Garbie) Woźnickim w pobliżu zachodniej granicy Jury między Siewierzem i Koziegłowami. Wieś Pińczyce, składa się z dawnej wsi Pieńczyce [nazwa patronacka od nazwy osobowej Pieniek] oraz sąsiedniej wsi Huta Szklana

Przez wieś biegną dwa szlaki rowerowe: niebieski "Szlakiem Hutnictwa" i czarny Myszków-Siewierz. 

1415 - pierwsza wzmianka o wsi przy okazji wspominania Ionatha (!) von Penczicz

XV w. - wieś z folwarkiem Pieńczyce [ob. Pińczyce - przyp. autora] rozłożona była na 12 łanach kmiecych [wg niektórych starszych źródeł była wówczas własnością rycerza Janotki - przyp. autora]. Wieś wchodziła w skład Księstwa Siewierskiego

1470-80 - wieś nazywała się Pyenczicze

1524 - Stanisław Ujejski wziął w zastaw za 230 florenów wsie Pieńczyce i Koclin od swych szwagrów, braci Cieszowskich. Ci pomimo późniejszych prób [w 1541 r. - przyp. autora] nigdy nie odebrali tych dóbr

1534 - Mikołaj Mirzowski h. Gryf  nabył od Jędrzeja Czeszowskiego wsie Pieńczyce i Koclin w zamian za konie, 7 miar sukna purpurowego i 600 florenów

1587 - toczył się proces między Czeszowskimi a F. Ujejskim o dziedziczenie części Koclina i Pińczyc 

XVII-XVIII w. - przez Pińczyce biegła stara droga z Siewierza do Koziegłów i dalej do Wielkopolski. Za biskupa A. Załuskiego niejaki Dziembowski dzierżawił wszystkie dobra biskupie w księstwie siewierskim, w tym również wieś Pieńczyce. Następnie majątek wsi szacowany na ok. 100 tys. złotych polskich przekazał w spadku jedynemu synowi, nieznanemu z imienia. Ten z kolei ożenił się na Śląsku ze Saniszewską, rozwódka po związku z Bartoszewiczem, który wedle informacji źródłowych miał "nosić się po francusku". Ze związku Saniszewskiej i Dziembowskiego zrodził się Tomasz Dziembowski oraz trzy jego siostry. Niestety stary Dziembowski zmarł wcześnie a wdowa po nim wyszła za Tomasza Madalińskiego. Gdy Tomasz miał 14 lat został wysłany za granicę. Wówczas wdowa sprzedała Pieńczyce Teodorowi Wójcickiemu, burgrabiemu krakowskiemu. Gdy z zagranicy powrócił Tomasz to jemu trybunał siewierski przyznał Pieńczyce.

1621-1783 - istniał długotrwały spór o granice między położonymi w księstwie siewierskim wsiami Pińczyce, Osiek, Mysłów i Koclin  

1667 - wieś nazywała się Pieńczyca

8 września 1689 - Tomasz Nykowski, kanonik wiślicki i penitencjarz katedry krakowskiej w testamencie ingrosowanym 24 lipca 1690 r., ulokował kapitał na wsi Pieńczyce na rzecz kościoła i szkoły siewierskiej  w wysokości 6 tys. złotych polskich na wyderkaf 7%, tj. kupno renty 

1720 - wzmianki o drewnianej kaplicy pałacowej św. Michała Archanioła [opracowanie Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia z dziejów Księstwa Siewierskiego podaje, że kaplica istniała w końcu XVIII w., faktycznie w 1784 r. w miejscu drewnianej kaplicy wybudowano mały murowany kościół pełniący również funkcję kaplicy dworskiej - przyp. autora]

1742 - Antoni Grabiański sprzedał Pieńczyce Michałowi Klimowiczowi [za opracowaniem Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia z dziejów Księstwa Siewierskiego. Niestety stoi to w sprzeczności z informacją zawartą w tym samym źródle, że w 1777 r. to T. Dziembowski sprzedał Pieńczyce - przyp. autora]

1775 - Tomasz Dziembowski obiecał swemu wierzycielowi Teodorowi Wójcickiemu odstąpić Pieńczyce

1777 - w obawie przed działaniami Wójcickiego T. Dziembowski sprzedał Michałowi Bontani wieś Pieńczyce za 136 tys. złp. [za opracowaniem Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia z dziejów Księstwa Siewierskiego, niektóre źródła podawały że ród Bontanich posiadał tą wieś w okresie od XVII do XIX w. - przyp. autora]

XVIII w. - budowa pałacu przez Bontanich

2 poł. XVIII w. - prawdopodobnie wówczas na gruntach Pińczyc jej właściciel M. Bontani założył wsie Huta Stara i Huta Nowa Szklana [za opracowaniem Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia z dziejów Księstwa Siewierskiego, wg innych źródeł podających że Bontani mieli wieś od XVII do XIX w. założenie tych wsi miało mieć miejsce na przeł. XVII i XVIII w. - przyp. autora]. Nazwa Huta Szklana wzięła się od funkcjonującej tu w tym czasie huty szkła. Dokumenty źródłowe wymieniają mieszkających w Hucie Starej k. Pińczyc Pachę - szklarza z Częstochowy i Smala - prawdopodobnie hutnika ze Śląska.

1784 - budowa murowanej kaplicy dworskiej w miejscu drewnianej z fundacji Jana Kazimierza i Kassyldy Bontanich

1786 - w wyniku licznych protestów M. Bontani pomimo protekcji biskupa utracił Pieńczyce. Połowę wsi nabyli Grabiańscy

1787 - wzmiankowana była sąsiednia wieś Huta Szklana oraz wieś Pinczyce

1790 - w Nowej Hucie Szklanej w lesie istniały 4 domy, 4 chaty fabryczne i mieszkało 14 ludzi

XIX w. - przebudowa pałacu na plebanię

1827 - wymieniana jest już obecna nazwa wsi Pińczyce oraz nazwa sąsiedniej wsi brzmiąca: Huta Szklanna

1834 - restauracja kościoła św. Michała

1880-83 - restauracja kościoła św. Michała

1918-26 - wieś znajdowała się w granicach powiatu będzińskiego

1921 - pobliska wieś ponownie zwana była Huta Szklana 

1 stycznia 1927 - Pińczyce wraz z okolicznymi miejscowościami został włączony do nowoutworzonego powiatu zawierciańskiego

8 października 1939 - dekretem Hitlera gmina Pińczyce wraz z okolicznymi miejscowościami została administracyjnie włączona do rejencji opolskiej w III Rzeszy

1939 - Pińczyce zostały organizacyjnie włączone przez partyzancki Komitet Powiatowy PPS WRN do obwodu myszkowskiego

6 marca 1945 - na posiedzeniu na którym ukonstytuowała się Tymczasowa Powiatowa Rada Narodowa gminę Pińczyce reprezentował Jan Ptaś 

1945-55 - wieś stanowiła siedzibę władz gminnych w powiecie zawierciańskim

1 stycznia 1956 - wieś weszła do nowoutworzonego powiatu myszkowskiego

Warto zobaczyć:

W centrum wsi stoi dawny pałac obecnie znacznie przebudowany i zagospodarowany na pomieszczenia plebani. Obok wznosi się stary kościół p.w. św. Michała Archanioła a po drugiej stronie obecny współczesny kościół parafialny.

We wsi znajduje się również murowana kaplica p.w. św. Floriana z 1 poł. XIX w.

W pobliżu w Huta Szklana znajduje się rez. Cisy

W okolicy Pińczyc znajduje się wyraźnie zaznaczony w terenie stromy próg denudacyjny Garbu Woźnickiego powstały na czołach wschodnich warstw skalnych.

powiększ
"Stary" kościół w Pińczycach, fot. T. Kluk

powiększ
"Stary" kościół w Pińczycach - widok od płn.-zach., fot. D. Orman

powiększ
Pałac w Pińczycach, fot. D. Orman

powiększ
Pińczyce - baszta południowa w murze - widok od kościoła, fot. D. Orman

powiększ
Pińczyce - Rosochatka - przydrożna kapliczka słupowa, fot. D. Orman

Zobacz także

pałac w Pińczycach
kościół w Pińczycach

rez. Cisy

szlaki rowerowe

Huta Stara
Koziegłowy
Mysłów
Myszków
Siewierz
Zawiercie
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony