IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Kraków-Dębniki - rys miejscowości

KRAKÓW - Dębniki

Dawna osada służebna ulokowana na prawym brzegu Wisły, w jej zakolu naprzeciwko ujścia do niej rzeki Rudawy. Obecnie VIII dzielnica Krakowa, jedna z największych w mieście dzielnic położona na prawym brzegu Wisły ciągnie się od zachodnich granic Krakowa ze Skawiną po brzeg Wisły w sąsiedztwie Wawelu. Przez południowo-zachodnią część Dębników przebiega trasa autostrady A4 (obwodnica Krakowa). Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" oddz. Muzeum Narodowego w Krakowie. Centrum Handlowe TESCO, Staw Bagry, Zalew Zakrzówek. W osiedlu Pychowice rozsławionym podczas wizyty Papieża powstają kompleksy : Papieskiej Akademii Teologicznej, Kampusu UJ, Centrum Badań Przyrodniczych UJ. W Kobierzynie natomiast znajduje się słynny z opowiadań Krakowski Szpital Neuropsychiatryczny im. J. Babińskiego. Niemal połowa dzielnicy od strony północnego-zachodu została uznana za cenną przyrodniczo dlatego włączono ten teren do Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego.

Jednym z najlepiej znanych osiedli dzielnicy jest słynny z klasztoru Benedyktynów - Tyniec (opisany osobno).

XVII w. - budowa dworu kapitulnego oraz dworku wikariuszy kapitulnych. Powstaje tu również folwark królewski

XIX w. - przebudowa dworu kapitulnego i folwarku królewskiego

XX w. - kolejna przebudowa dworu kapitulnego

1938-44 - Karol Wojtyła wraz z ojcem zamieszkuje w jednym z domów po przeprowadzce z Wadowic

Warto zobaczyć:

Historyczna osada Dębniki powstała na prawym brzegu Wisły naprzeciwko Wawelu. Obecnie nieopodal Ronda Grunwaldzkiego na ul. Dworskiej 4 stoi budynek dawnego dworu kapitulnego z XVII w., przebudowany w XIX i XX w. Również tuż przy Rondzie Grunwaldzkim przy ul. Konopnickiej naprzeciwko Wawelu wznosi się nowoczesna w bryle budowla Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" oddz. Muzeum Narodowego w Krakowie.

Wzdłuż koryta Wisły przez Dębniki przebiega jedna z głównych dróg dzielnicy ul. Tyniecka, przy której znajduje się kilka cennych zabytków architektury lub miejsca cenne ze względu na historię z mini związaną. Są to idąc od Rynku Dębnickiego m.in.:

  • nr 7 - XVII-wieczny dworek wikariuszy kapitulnych, przebudowany później w stylu klasycystycznym z reliktami ogrodu.

  • nr 10 - dom, w którym mieszkał Karol Wojtyła (późniejszy Jan Paweł II) w l. 1938-44 W tym domu w 1941 zmarł też ojciec późniejszego papieża. Dziś na ścianie niepozornego budynku widnieje tablica pamiątkowa. 

  • nr 39 - budynek dawnego folwarku królewskiego z XVII w., przebudowany w XIX w., obecnie klasztor Salezjanów. We wnętrzu znajduje się barokowa kaplica.  

Od zbiegu ul. Tynieckiej i Praskiej rozpoczyna się znany i lubiany przez krakowian Park Skały Twardowskiego (Skałki Twardowskiego) leżący już w Bielańsko-Tynieckim Parku Krajobrazowym. Park ten jest ulubionym miejscem wypoczynku mieszkańców miasta. Znajdują się tu dwie jaskinie: Twardowskiego i Jasna nad Wisłą, a ze wzgórza na ul. Zielnej (229 m n.p.m.) rozpościera się ładny widok na położony poniżej Zalew Zakrzówek powstały w wyniku zalania nieczynnego kamieniołomu. Niestety mimo zagrażającego tu niebezpieczeństwa nie brakuje tu chętnych do kąpieli, co corocznie przynajmniej kilka osób przepłaca to życiem. Dobry punkt widokowy na Zalew znajduje się również na ścieżce nad zalewem od ul. Salezjańskiej do ul. Zielnej. 

Na Zakrzówku w Skałkach Twardowskiego znajduje się również szaniec z 1855 r., przypominający pozostałości grodziska. Obecnie w terenie obserwować można owal fosy i wyraźny ślad w miejscu wjazdu. 

Na wschód od Zalewu wznoszą się zabudowania Klasztoru ks. Zmartwychwstańców z kościołem św. Jacka i Kopcem Jana Pawła II oraz muzeum oraz klasztor ks. Salwatorianów z kościołem św. Jacka.

Dalej za Skałami Twardowskiego rozciąga się już osiedle Pychowice, gdzie budowany jest (dane z 2002) kampus Uniwersytetu Jagiellońskiego i Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej, które zostały w 2002 poświęcone przez papieża Jana Pawła II. Otwarcie biblioteki przewidywane jest na 2004 rok. Nowa książnica pomieści ponad milion woluminów. Obydwa wspomniane obiekty znajdują się na południe od właściwych Pychowic między Skotnikami i Zakrzówkiem 

Za Pychowicami w stronę Tyńca leży osiedle Bodzów, w którym Austriacy na górze Solnik (259 m n.p.m.) wybudowali Fort Bodzów. Wzniesienie to stanowi doskonały punkt widokowy . Nieopodal fortu znajdują się nieczynne kamieniołomy. 

W odległości ok. 1 km na południe od Fortu Bodzów, przy ul. Winnickiej między Skotnikami i Kostrzem stoi kolejny fort: Fort Winnica . Został on założony na Górze Winnica (234 m n.p.m.), a obecnie w jego sąsiedztwie funkcjonuje ośrodek sportów konnych. Na zachód od Fortu rozciągają się do nitki autostrady Skotniki Bory.

W os. Koło Tynieckie znajduje się dwór z XVIII w. - miejsce zawiązania Insurekcji Kościuszkowskiej oraz sportowa atrakcja - tor kajakarstwa górskiego wybudowany nad brzegiem Wisły nieopodal stopnia wodnego Kościuszko 

W skrajnie południowej części dzielnicy w osiedlu Sidzina znajduje się jeszcze zespół dworsko-parkowy.

 

powiększ
Fot. Adam Śmiałek - Były kamieniołom, obecnie zalany, zwany Zbiornikiem na Zakrzówku

powiększ
Fot. GoodGuy - Zakrzówek

powiększ
Fot. Józef Świerczek - pozostałości szańca w Zakrzówku

powiększ
Fot. Józef Świerczek - pozostałości szańca w Zakrzówku

powiększ
Fot. Józef Świerczek - pozostałości szańca w Zakrzówku

Zobacz także

Kraków
dz. Dębniki - Tyniec
dz. Podgórze
klasztor w Tyńcu
Centrum "Manggha"
J. Twardowskiego
J. Jasna nad Wisłą
Bielańsko-Tyniecki PK
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony