IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Jerzmanowice - rys miejscowości

JERZMANOWICE

Wieś leżąca w górnym odcinku Doliny Szklarki przy drodze z Olkusza do Krakowa w sąsiedztwie Ojcowskiego Parku Narodowego. Jedna z najpiękniej położonych miejscowości na Jurze! Bajkowy krajobraz częściowo zalesionych pagórów z imponująca ilością przeróżnych form skalnych.

115-40 tys. lat p.n.e. (środkowy paleolit) - znaleziska w Jaskini Nietoperzowej zaliczone do kultury mustierskiej (m.in. rzadkie w Polsce pięściaki) i tajackiej (kamienne kule do miotania)

40-10 tys. lat p.n.e. (górny paleolit) - znaleziska w J. Nietoperzowej. W warstwach datowanych na okres szczytu ostatniego zlodowacenia (zaraz po interstadiale Göttebeig) natrafiono na trzy zespoły zabytków krzemiennych, wyróżniające się występowaniem wiórowych ostrzy kształtu liściowatego, o powierzchni częściowo lub całkowicie retuszowanej. Używano ich jako grotów oszczepów oraz noży myśliwskich. U wejścia do Jaskini Nietoperzowej natrafiono na ślady dużych palenisk stanowiących, jak się przypuszcza, pozostałość po ogniskach zapalanych w celu wypłoszenia z niej niedźwiedzi, na które wówczas polowano. Dokładna analiza typologiczna wspomnianych ostrzy, dokonana przez W. Chmielewskiego w 1961 roku pozwoliła ustalić, że reprezentują one okazy różniące się od form solutrejskich oraz tzw. seleckich z Europy środkowej, a także dowiodła istnienie podobnych okazów na terenie Ukrainy. Na podstawie tych odkryć sądzić można, iż ostrza z Jaskini Nietoperzowej stanowią młodsze ogniwo rozwojowe okazów znanych z altmühlskich stanowisk południowoniemieckich. W polskiej literaturze przedmiotu omawiane zespoły określa się mianem kultury jerzmanowickiej (najstarsze znaleziska zaliczone do tej kultury datowane są na 36.000 lat p.n.e.)

neolit - rzemieślnicza osada produkująca wyroby z krzemienia

1338 - pierwsza wzmianka o wsi. Była ona wówczas królewską własnością

1696 - budowa kościoła św. Jana Chrzciciela (obecny filialny)

1827 - 30 - budowa murowanego kościoła parafialnego

1872-79 - eksploatacja guana nietoperzy z J. Nietoperzowej przez niemieckiego przedsiębiorcę O. Grube

1876 - powiększenie kościoła parafialnego

1956-63 - Waldemar Chmielewski przeprowadził badania archeologiczne w J. Nietoperzowej

1958 - odnowienie kościoła filialnego

1994 - udostępnienie do ruchu turystycznego J. Nietoperzowej

Warto zobaczyć:

Kościół parafialny św. Bartłomieja

W przysiółku Gościniec, przy drodze Olkusz-Kraków znajduje się kaplica (dawniej kościół filialny) św. Jana Chrzciciela. Koło kaplicy stare lipy - pomniki przyrody.

W pobliżu wsi znajduje się J. Nietoperzowa  

Nieopodal widnieje również charakterystyczne wzgórze Skałka. Jest z nią związane sporo kłopotów ponieważ od dawna starano się udowodnić, że jest to najwyższe wzniesienie Jury. Ostatnie dokładne pomiary wysokości wskazują, że ma ona 512 m n.p.m., co daje jej pierwsze miejsce pod tym względem na Jurze przed Górą Janowskiego w Podzamczu (504 m n.p.m.), która często nadal oficjalnie uważana jest za najwyższe wzniesienie Jury. Przypuszcza się, że ze względu na duże walory obronne mogło tu niegdyś istnieć grodzisko. Z grani podobnej do tatrzańskich form rozlega się interesująca panorama.

Południowe obrzeża Jerzmanowic leżą w bezpośrednim sąsiedztwie rez. Dolina Szklarki. W pobliżu skrzyżowania dróg na Szklary i Łazy w południowej części wsi (nie mylić ze skrzyżowaniem przy kościele parafialnym !) na wschód od drogi wypływa jedno ze źródeł rzeki Szklarka, zaliczane do najsilniejszych zasileń tej rzeki - źródło Pióro. Dojście do niego prowadzi przez betonową kładkę jednak najbliższa okolica tego malowniczego źródła amatorów może zniechęcić fetorem i pozostałościami po bytności domowego ptactwa wodnego:-) Mnie wiosną 2006 r. to jednak nie odstraszyło - w końcu znam nieco Jurę i wiem czego można się na niej spodziewać. 

Nieco dalej w dół doliny Szklarki przy odbiciu drogi do Koloni Zachodniej na lewym (wschodnim) zboczu doliny znajduje się ciekawe osuwisko skalne.

Południowa część Kol. Zachodniej i Kol. Wschodnia położone są w malowniczym terenie obfitującym w skałki o różnorodnych formach. 

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Kaplica św. Jana Chrzciciela

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Kościół św. Bartłomieja

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Ostańce Chochołowe

powiększ
Fot. Dariusz Orman - ostańce skalne okolic Jerzmanowic
 
powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice-Kolonia Zachodnia. Ostaniec Ostatnia
 
powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice-Kolonia Zachodnia. Widok w kierunku doliny Szklarki

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Źródło Pióro

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Rozlewisko przy źródle Pióro

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Wzgórze w J. Szeroki Awen

powiększ
Fot. Dariusz Orman - Jerzmanowice. Osuwisko skalne przy drodze do Szklar

Zobacz także

kościół św. Bartłomieja

kaplica (d. kościół) św. Jana Chrzciciela
J. Nietoperzowa
rez. Dolina Szklarki
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony