IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Bukowno - rys miejscowości

BUKOWNO

Miasto w pow. olkuskim (ponad 10 500 mieszk. w 1998) nad Sztołą w południowo-wschodniej części Garbu Tarnogórskiego w pobliżu Pustyni Błędowskiej. Właściwie ulokowane jest na skraju Progu Środkowotriasowego (na wsch.) i Kotliny Przemszy (na zach.). Kombinat górniczo-hutniczy cynku i ołowiu "Bolesław". Obok Bukowna wielkie piaskownie (wydobycie piasku podsadzkowego dla kopalń węgla).

Na tutejszej stacji kolejowej pracował Władysław Reymont

XV w. - Bukowno znane jako wieś

1524 - krakowski kupiec Paweł Kaufman, dzięki przywilejowi Zygmunta Starego (tzw. serwitoriat, na mocy którego jako dostawca dworu królewskiego był wyłączony spod działania ustawodawstwa miejskiego) założył w Starczynowie pod Olkuszem manufakturę, która produkowała igły, noże, miecze, drut, blachę mosiężną i miedzianą.

1958 - uzyskuje status osiedla

1962 - nadanie praw miejskich

1990 - utworzenie Muzeum Górnictwa Rud

11 czerwca 2005 - w ramach programu „Konserwator” realizowanego w Gminie Bukowno wytyczona została ścieżka dydaktyczna „DOLINA RZEKI SZTOŁY”

Warto zobaczyć:

Na wsch. od Bukowna rozciąga się Pustynia Starczynowska, zwana dawniej "Dziadowskim Morzem", przecięta malowniczą rzeką Sztołą (Czartoryją), obecnie zarastająca lasem. Niegdyś wraz z Pustynią Błędowską zajmowały powierzchnię ok. 150 m2. Obecnie charakterystyczne są tu wyrobiska piaskowe oraz bory sosnowe, a pustynię porasta rozciągająca się na południe od miasta tzw. puszcza trzebińsko-olkuska.

W okolicy Podlesia leżącego we wspomnianych lasach wznosi się stroma Diabla Góra porośnięta bukowym lasem. W okresie, gdy drzewa nie mają liści z tej góry roztacza się widok na olbrzymie wyrobisko piasku Kopalni Piasku "Szczakowa" wykorzystywanego na podsadzkę w śląskich kopalniach. Obecnie na Diablej Górze planuje się /2005 r./ utworzyć użytek ekologiczny chroniący starodrzew buczyny karpackiej i Jaskinię w Diablej Górze.

W dzielnicy Tłukienka znajduje się huta cynku Kombinatu Górniczo-Hutniczego Cynku i Ołowiu "Bolesław" w Bukownie. Nieopodal w pomieszczeniach Zespołu Szkół Zawodowych na Skałce i ćwiczebnej sztolni (ul. Kolejowa 30) mieści się interesujące Muzeum Górnictwa Rud.

Projektuje się utworzenie zespołu przyrodniczo - krajobrazowego - Dolina Sztoły - leżącego w dwóch gminach - Olkusz i Bukowno (część projektowanego zespołu leży w granicach Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie). Obecnie doliną została poprowadzona ścieżka dydaktyczna "Dolina rzeki Sztoły" o dł. ok. 2,8 km i 4 przystankach:

  • przystanek nr 1 - Dolina Sztoły, przez którą przebiega ścieżka, pod względem naturalności należy do unikalnych w powiecie olkuskim. Rzeka silnie meandrując płynie na całej długości naturalnym, praktycznie niezmienionym przez człowieka korytem. Jej dolina jest wąska i w większości głęboko wcięta w utwory piaszczyste, co czyni ją jeszcze bardziej malowniczą. Drzewostan jest urozmaicony, chociaż niezbyt bogaty w gatunki. Dominującym gatunkiem jest sosna tworząca naturalne bory sosnowe lub wprowadzona sztucznie na obszarach rekultywowanych. Obok sosny pospolitej występują także świerk pospolity, brzoza brodawkowata, olcha czarna, jarzębina i dąb. Lasy liściaste, stanowiące bardzo małą część obszaru, to głównie buczyny z domieszką dębu, brzozy i sosny. Faunę ścieżki tworzą między innymi: zające, jeże, łasice. Można spotkać również nocka. Wśród wielu gatunków ptaków: dzięcioła średniego, kowalika, myszołowa. W rzece żyją pstrągi, okonie, kiełbie. Na terenach przyrzecznych ropucha szara i jaszczurka zwinka
  • przystanek nr 2 - Rozległe tereny z nią sąsiadujące zajęte są głównie przez fitocenozy boru świeżego Leucobryo-Pinetum (różnowiekowe bory sosnowe). W większości są one dobrze wykształcone i zachowane. Dominują drzewostany utworzone głównie przez Pinus silvestris (sosna zwyczajna, pospolita). Runo jest dobrze i typowo rozwinięte. We wszystkich płatach dominuje dobrze rozwinięta warstwa mszysta, którą tworzy głównie Pleurozium schreberii (Rokietnik pospolity) oraz Deschampsia flexuosa (Trzcinnik owłosiony). Znaczny udział posiadają także Naccinium vitis-idaea (borówka brusznica), Trientalis europea (siódmiaczek leśny), Calluna vulgaris (wrzos zwyczajny), Mylampyrum pratense (przeniec zwyczajny). Licznie rosną gruszyczki, a zwłaszcza Pirola secunda (Gruszyczka jednolistna) i miejscami Pteridium aquilinium (Orlica pospolita). Często spotykana jest również charakterystyczna dla zespołu Chimaphila umbrellata (Pomocnik baldaszkowaty). Na siedliskach najsuchszych w runie dominuje Deschampia flexuosa (Trzcinnik owłosiony), Vaccinium vitis-ieaea (borówka brusznica) i Vaccinium myrttillus (borówka czarna). Wśród fauny na tym obszarze można spotkać m.in. ryjówkę małą, lisa, zająca. Z ptaków: pustułkę, skowronka polnego, szpaka, muchołówkę białą
  • przystanek nr 3
  • przystanek nr 4 - Na ostatnim odcinku ścieżki turystyczno-edukacyjnej gleba jest nieco żyźniejsza i wilgotniejsza, więc las tutaj zaliczany jest do Querco roboris-Pinetium (kontynentalny bór miesznany) a tworzy go związek Quercion robori-petraeae (Dąbrowy niżowe na glebach wilgotnych). Duża rozpiętość wiekowa drzewostanu świadczy o tym, że są to lasy stare, sukcesywnie odradzane. Ich różnorodność wiekowa – występowanie 140-letnich sosen obok młodych 20-letnich drzew stanowi o ich rzadkim charakterze krajobrazowym. W runie obok gatunków borowych występują Maianthenum bifollum (konwalijka dwulistna), Oxalis acetosella (szczawik zajęczy), Epipactis latifolia (kruszczyk szerokolistny), miejscami Convallaria majalis (konwalia majowa). Ponadto w poszyciu i runie częste są także np. Galeobdolon luteum (Gajowiec żółty), Viola silvestris (Fiołek leśny), Dryopteris filix-mas (Nerecznica samcza), Scophularia nodosa (Trędownik bulwiasty). Na całej ścieżce można ponadto spotkać jałowiec, żarnowiec, podszyt wierzby, osiki, brzozy, olszy, buka, a także inne drzewa: jarząb, sosna czarna, olsza szara, dąb czerwony, klon jednolistny, wierzba kaspijska, wierzba piaskowa, kalina hordowina, rokitnik, śnieguliczka, czeremcha amerykańska. Z fauny na ścieżce można spotkać: jastrzębia, turkawka, dzięcioła średniego, jaskółkę dymówkę, kruka, szpaka, sikorkę bogatkę, trzcinnika, szczygła, czyżyka.
Herb Bukowna
Rys. Herb Bukowna

powiększ
Dolina Sztoły, fot. T. Kluk

powiększ
Dolina Sztoły, fot. T. Kluk

powiększ
Diabla Góra, fot. T. Kluk

powiększ
Zakład Górniczo-Hutniczy widziany ze Skałki, fot. T. Kluk

powiększ
Muzeum Górnictwa Rud. Sztolnia ćwiczebna, fot. T. Kluk

powiększ
Połączenie Baby ze Sztołą, fot. T. Kluk

powiększ
Dolina Sztoły, fot. T. Kluk

powiększ
Dolina Sztoły, fot. T. Kluk

powiększ
Dolina Sztoły, fot. T. Kluk

powiększ
Dolina Sztoły, fot. T. Kluk

powiększ
Zalew Leśny Dwór na Sztole na początku ścieżki dydaktycznej, fot. T. Kluk

powiększ
Zalew Leśny Dwór na Sztole, fot. T. Kluk

powiększ
Dawne wyrobiska piasku w pobliżu Przymiarek (w tle Diabla Góra i Elektrownia Siersza), fot. T. Kluk

powiększ
Jeziorko leśne w pobliżu Przymiarek, fot. T. Kluk

powiększ
Otwór J. w Diablej Górze, fot. T. Kluk

Zobacz także

Muzeum Górnictwa Rud

Pustynia Błędowska
Olkusz
J. W Diablej Górze

ścieżki dydaktyczne

 

IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony