IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
kolegiata św. Piotra i Pawła w Zawierciu

ZAWIERCIE - kolegiata św. Piotra i Pawła

Kamień węgielny został poświęcony 20 września 1896 przez bpa kieleckiego Tomasza Kulińskiego. Kościół zaczęto budować ze składek pracowników fabryki Przędzalni TAZ wg proj. Hugona Kudery pod kierownictwem wikariusza kromołowskiego ks. Franciszka Zientary. Do budowy przyczyniła się również miejscowa ludność w tym: Ginsbergowie - właściciele TAZ, Krawczyk - zarządca Odlewni Żeliwa, Erbe - właściciel Fabryki Odlewów Żelaznych itd. Oddano go do użytku w 1903 i jednocześnie z parafii kromołowskiej utworzono nową parafię zawierciańską. Po okupacji hitlerowskiej staraniem ks. Wacława Boguckiego proboszcza parafii w l. 1940-80 wyremontowano kościół, wieże i dachy, ufundowano ołtarz główny z marmuru oraz boczny Matki Boskiej Niepokalanej, wyremontowano organy, założono nową instalację elektryczną, wprawiono witraże. Polichromię wykonał prof. Adam Dobrzański z ASP w Krakowie (obecna polichromia pochodzi z końca XX w.). Po ukończeniu tych prac bp częstochowski Zdzisław Goliński w dniu 14 czerwca 1953 konsekrował kościół. Sprawiono jeszcze nowe ławki i konfesjonały. Plebanię pokryto aluminiową blachą, nabyto nowe szaty liturgiczne. 

Kościół zbudowany jest z czerwonej cegły w stylu polskiego neogotyku. Posiada 5 wieżyc, z czego dwie na froncie dominują nad miastem. Pierwotnie dach pokryty był dachówką, którą zastąpiono blachą miedzianą w 1926, co kosztowało 120 tys. zł. W trzech portalach wejściowych znajdują się pięknie okute drzwi

Wnętrze kościoła jest trójnawowe ze sklepieniem żebrowym w kształcie krzyża łacińskiego. W nawie głównej wisi okazały stary żyrandol. Prezbiterium posiada sklepienie gwiazdkowe i tworzy wielką absydę oświetloną bliźniaczymi oknami. We wnętrzu dominuje 8 wielkich filarów dzielących kościół na nawy. Tyle samo filarów tworzy transept, w którym zwisają dwa współczesne żyrandole. Naokoło kościoła ponad pseudugotyckimi ostrołukowymi arkadami utworzonymi przez filary znajdują się galeria. W trzech szczytach znajdują się duże rozety w kamiennym obramowaniu wypełnione, podobnie jak pozostałe okna barwnymi witrażami. Chór muzyczny ma kształt balkonu wspartego na przyściennych wspornikach. 
Poniżej znajduje się kruchta o sklepieniu krzyżowym. Na balkonie chóru dominują olbrzymich rozmiarów piszczałki starych organów założone tu w miejsce starszych zniszczonych przez prusaków w okresie I wojny światowej. Z tyłu prezbiterium jest opasane korytarzem prowadzącym od skarbczyka do wyjścia dla księży i dalej do zakrystii. 

Ołtarz główny wykonany jest z marmuru w kształcie renesansowych kolumn, na których powieszony jest duży obraz Chrystusa Miłosiernego. Po stronie lewej od ołtarza głównego stoi pseudogotycki ołtarz św. Józefa. 

W nawie poprzecznej znajduje się ołtarz w kształcie tryptyku. Środkowa murowana rzeźba wyobraża Pana Jezusa z otwartym sercem. Wokół napis "Uczcie się ode mnie, żem jest cichy i pokornego serca". Po bokach rzeźby są figury świętych. W skrzydłach płaskorzeźby wyobrażające Zwiastowanie, Narodzenie Dzieciątka i Pokłon pasterzy, po drugiej stronie Chrystus w Ogrójcu, pogrzeb Chrystusa Pana i Zmartwychwstanie. Na szczycie dwaj aniołowie z trybularzem (kadzielnicą) i z sercem, uczą, że modlitwa (symbolizowana kadzidłem) płynąć winna z serca. 

Na prawo od ołtarza głównego w nawie wisi obraz MB Częstochowskiej. Na końcu prawej strony transeptu we wnęce kaplicznej stoi figura Niepokalanej z Lurd a nad jej głową unosi się Korona Polski. 

Na wieżach dzięki staraniom ks. prałata Miklasińskiego zawieszone są nowe dzwony, gdyż poprzednie zostały zniszczone przez prusaków w czasie I wojny światowej (pocięte na miejscu na kawałki) i kolejne w czasie II wojny światowej wywiezione przez Niemców. Kościół ten przez swój ogrom i piękno stał się niejako symbolem miasta dzięki czemu został on utrwalony w nowym herbie Zawiercia. 

Warto go obejrzeć zarówno w dzień jak i w nocy, gdyż dzięki staraniu ks. prałata Piotra Miklasińskiego jest on bajecznie iluminowany kolorowymi lampami. Ogromna siła woli oraz chęć działania pozwoliła wspomnianemu prałatowi m. in. na: przeprowadzenie dokładnego remontu świątyni, pokrycie jej nową blachą miedzianą, ufundowanie nowej polichromii, przebudowanie lewej kruchty na kaplicę Wieczystej Adoracji oraz co najważniejsze podniesienie kościoła do rangi kolegiaty. 

Na terenie placu kościelnego jego działalność została nastawiona na uporządkowanie terenu wokół kolegiaty, wycięto wiele starych drzew, zagrażających życiu ludzi, wybudowaniu nowego ogrodzenia z wykorzystaniem elementów starego, urządzenie kuchni św. Antoniego Padewskiego dla biednych oraz wybudowanie w l. 1980-92 Domu Katechetycznego. 

Przed kościołem na otaczającym go placu stoi neogotycki pomnik z rzeźbą Matki Boskiej z płaskorzeźbami wykonanymi przez J. Proszowskiego w 1904 r. Przy schodach wejściowych do kościoła są dwie figury patronów parafii. 

W rogu placu u zbiegu ul. Kościuszki i Sienkiewicza na cokole obłożonym granitowymi płytami z rytymi napisami stoi okazały współczesny pomnik papieża Jana Pawła II odlany z brązu. Pomnik ten wg planów ks. prałata Piotra Miklasińskiego miał pierwotnie stanąć na placu naprzeciwko dworca PKP. Niestety udało się tylko zagospodarować wspomniany wcześniej plac i nadać mu nazwę placu Jana Pawła II. W wyniku długotrwałych sporów pomnik stanął w obecnym miejscu.  

powiększ
Fot. Dariusz Orman - wieże kolegiaty górujące nad Zawierciem

powiększ
Fot. Dariusz Orman - bryła kolegiaty od strony ul. Sienkiewicza

powiększ
Fot. Dariusz Orman - fronton kolegiaty w Zawierciu

Zobacz także

Zawiercie
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony