JASKINIA MAMUTOWA (Wierzchowska Dolna)

W Dolinie Kluczwody koło wsi Wierzchowie. Zwiedzanie bez trudności, boczne korytarze ciasne.

Do otworu wejściowego tej jaskini docieramy idąc od wywierzyska Kluczwody na północ szlakiem czarnym i żółtym. Po prawej stronie nad zabudowaniami dostrzegamy duży otwór, do którego należy dojść mijając zabudowania i zawracając na południe ścieżką prowadzącą nad domami.

W kompleksie pustek skalnych znajduje się tu sucha duża grota o wymiarach 19 x 13 x 5 m, której strop częściowo zawalił się tworząc efektowny łuk nad otworem wejściowym do niej.

Ściany i strop tej komory są popularnym miejscem wspinaczek polskiej wspinaczkowej czołówki. Wszystkie poprowadzone drogi kontynuują się w silnym przewieszeniu i należą do najtrudniejszych w Polsce. (trudności od VI.6 do VI.7). 
Z komory w głąb masywu prowadzi kilka mniejszych korytarzy. Na końcu jednego z nich znajduje się niskie przejście do niedawno odkrytej salki z naciekami. Dno jaskini nosi ślady prac wykopaliskowych. W salce na końcu jaskini występują nacieki.

Jaskinia Mamutowa stanowi ważne stanowisko archeologiczne dostarczając przez długie lata cennych znalezisk. Budowa jaskini, szczególnie zaś obszerna komora wejściowa z częściowo zawalonym stropem, zapewne przyczyniły się do tego. Miejsce to, osłonięte od wiatru i opadów atmosferycznych, z temperaturą niewiele niższą niż na zewnątrz, na pewno kusiło prehistorycznych myśliwych. To wręcz naturalne biwakowisko.

Pierwsze z licznych później badań rozpoczął w 1873 J. Zawisza. 
Ze znalezisk tu odkopanych warto wymienić kości mamuta i innych zwierząt jaskiniowych z okresu zlodowaceń oraz ślady istnienia człowieka z górnego paleolitu (kultura oryniacka i jerzmanowicka - 38 tys. lat temu), w tym płytkę z ciosów mamuta zdobioną ornamentem dołkowym. Treść, jaką motyw ten miał wyrażać, jest do dziś nieodgadniona. Badania prowadzono tu w latach 1874-82, 1913, 1957, 1960, 1962 i 1963.
W jaskini tej odkryto również pozostałości grafitowej ceramiki celtyckiej datowane na  II (I) w. p.n.e.
Niewielką salkę na końcu jaskini odkryli 29 lutego 1992 roku grotołazi z Krakowa: S. Herod, T. Maślanka, B. Słobodzian i A. Wito.

Długość: 105 m

Zobacz także