JASKINIA ŁOKIETKA (Grota Łokietka, J. Królewska, J. Czajowska)

Znajduje się w szczytowej partii Góry Chełmowej (ok. 450 m n.p.m.) w Ojcowskim Parku Narodowym. Jest to jedna z najbardziej znanych jaskiń w Polsce, będąca jednym z symboli Ojcowskiego PN. Znana szczególnie dzięki legendzie, mówiącej, że w tej jaskini ok. 1300 r. ukrywał się przyszły król Władysław Łokietek przed ścigającymi go wojskami króla czeskiego Wacława II. Wg tradycji książę przebywał w niej ok. 6 tygodni wspierany przez miejscową ludność. Przed spenetrowaniem jaskini przez wroga miała uchronić księcia rozpięta na wejściu do jaskini ogromna pajęczyna. 
Zwiedzanie codziennie (od 1 maja do 31 października) w g. 9.30-18, w październiku do 17.00, wejścia od poniedziałku do soboty o pełnych godzinach, w niedziele co pół godziny. Jaskinia posiada oświetlenie elektryczne, zwiedzanie z przewodnikiem po wykupieniu biletów, które można zakupić.

CENY BILETÓW: 7,00 zł normalny, 4,50 zł ulgowy /sezon 2007/
KONTAKT: tel. (0-12) 419-08-01, 801-90-05

Do otworu jaskini prowadzi z Ojcowa czarny szlak turystyczny do Jaskini Łokietka  odchodzący z dna doliny Prądnika przy skale "Jonaszówka". Można również dotrzeć tam spod Bramy Krakowskiej szlakiem niebieskim warowni jurajskich, który w górnych partiach Wąwozu Ciasne Skałki łączy się ze wspomnianym szlakiem czarnym. Niebieskim szlakiem Warowni Jurajskich można podejść również w okolice jaskini od strony Czajowic położonych poza Parkiem. I tym razem u zbiegu tego szlaku ze szlakiem czarnym udajemy się w górę za czarnymi znakami pod jaskinię.

W związku z legendą związaną z jaskinią i królem odpowiednie nazwy do tego stanu rzeczy nadano aż 3 komorom: salą Rycerską, Kuchnią Łokietka i Sypialnią Łokietka.

Do wnętrza jaskini prowadzi głęboka rozpadlina, która po przeszło 20 m dochodzi do otworu właściwej jaskini. To właśnie w tej rozpadlinie wg legendy pająk miał usnuć wielką pajęczynę, która uchroniła Łokietka przez zgubą. Na dowód tego i z wdzięczności za uratowanie późniejszego króla stylizowana pajęczyna zdobi kratę chroniącą wejście do jaskini. Faktycznie rozpadlina ta jest pozostałością korytarza jaskini, w którym zapadł się strop. Za właściwym otworem wstępny korytarz skręca pod kątem prostym i prowadzi nieco w dół. W miejscy tum dla ułatwienia ruchu turystycznego zamontowano schody. 

Dalej obszerny tunel (Korytarz Główny) prowadzi do Sali Rycerskiej. Ma ona 25 długości 10 m szerokości i 5 m wysokości. Z sali tej na południe odchodzi długi (ok. 40 m) korytarz zamknięty gruzowiskiem. Z zachodniej części komory w 1974 roku przebito tunel do kolejnej komory zwanej Sypialnią Łokietka. Prace te miały na celu poprawienie dogodności zwiedzania jaskini. Do dalszej części jaskini prowadzą nas schodki wprowadzające do krętego korytarzyka położonego na wyższym poziomie od Sali Rycerskiej. 

W korytarzyku tym zaobserwować można boczne rozmycia i pionowe meandry, które rozwinęły się na kilku poziomach. 
Korytarz doprowadza do niedużej salki zwanej Kuchnią Łokietka. O tym, że komora ta znajduje się tuż pod powierzchnią ziemi świadczą wystające w stropie korzenie drzew.

Stąd ponownie po schodach tym razem prowadzących w dół schodzimy do największej próżni skalnej tego kompleksu jaskiniowego zwanej Sypialnią Łokietka. Jest to rozległa sala o wymiarach 20x30 metrów. W jej stropie występują liczne kotły wirowe, a na dnie zalegają wielkie głazy pokryte polewą naciekową. W tej ostatniej komorze dodatkową atrakcją turystyczną jest rzekome "królewskie łoże", czyli duża bryła skalna, która rzekomo po zasłaniu miała służyć królowi jako łóżko do spania. 
Po zwiedzeniu tej części jaskini trasa wycieczkowa prowadzi przez przebity w tunel do Sali Rycerskiej i dalej do otworu wejściowego.  

Mimo tego, że każde miejsce jaskini wiązane jest z legendą o królu, to faktycznie do dziś nie udało się ustalić, czy faktycznie tu ukrywał się król. Ostatnio pojawiły się bowiem głosy, że być może Łokietek ukrywał się w zwaliskach zamku w Ojcowie. Wydaje się jednak, że dla dobra jaskini tradycja i wyobraźnia powinny tu dominować nad wiedzą.

Jaskinia podobnie jak większość jaskiń jurajskich posiada ubogą szatę naciekową, którą reprezentują głównie makarony i wspominane wcześniej polewy. Na polewach można zaobserwować również żebra. W miejscach położonych wysoko, a więc niedostępnych zachowały się jednak również niewielkie stalaktyty. Ściany i strop jaskini wskazują na fakt intensywnego korzystania przy zwiedzaniu jaskini z pochodni i świec (osobiście miałem przyjemność zwiedzania jaskini przy świetle świec).

Najstarsza wzmianka o jaskini pochodzi z 1691 r. (S. Piskorski). Już z końcem XVIII wieku Jaskinia Łokietka była jedną z największych atrakcji Ojcowa. W 1873 został sporządzony opis tej jaskini przez miejscowego plebana, na zlecenie prymasa Polski M. J. Poniatowskiego, prezesa KEN. W 1787 roku prawdopodobnie zwiedził ją przebywający w okolicy król Stanisław August Poniatowski.... W 1866 r. A. Grabowski zwiedzając jaskinię stwierdził znaczne zniszczenie przez turystów szaty naciekowej. W XIX w. powstało wiele literackich opisów jaskini., która nosiła wówczas nazwę Królewskiej. 
Pierwsze badania archeologiczne przeprowadził tu J. Zawisza w 1872 r. Następne w l. 1896 i 1899 S. Czarnowski (wykopy w przedsionku i Sypialni). W czasie tych prac znaleziono m.in. kości niedźwiedzia jaskiniowego. W 1924 została uznana za zabytek a w 1946 zinwentaryzował ją K. Kowalski. W 1987 w jaskini zainstalowano oświetlenie elektryczne.

Długość:     320 m 
(po korekcie pomiarów dla OPN)
Głębokość:     7 m

Zobacz także