IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Grodzisko w Mstowie

MSTÓW

Domniemane grodzisko pierścieniowate typu wyżynnego, usytuowane na szczycie wzgórza nad przełomem Warty; być może pozostałość wczesnośredniowiecznej osady obronnej, stanowiącej czoło opola, wzmiankowanego w 1267 r.

Grodzisko w Mstowie może stanowić znakomitą ilustrację obronnych walorów położenia wyżynnego. Okazałe wzgórze z zarysem obwałowań wznosi się na wysokość około 50 m nad doliną Warty. Ma ono formę cypla, stanowiącego zachodni kraniec rozleglejszego wzniesienia Chrapoń, ciągnącego się pomiędzy doliną Warty a drogą do Koniecpola. Z trzech stron stoki wzgórza są bardzo strome i trudno dostępne; tylko od wschodu możliwy jest łatwiejszy dostęp - poprzez łagodne obniżenie terenu między cyplem a kulminacją wysoczyzny. 

Domniemane grodzisko ma kształt nieregularny, przywodzący na myśl żelazko: po stronie zachodniej relikty obwałowań mają przebieg łukowaty, a po stronie wschodniej - prostoliniowy, z załamaniem pod kątem prostym w części północno-wschodniej. Średnice obiektu wynoszą 120 x 60 m. W centralnym punkcie majdanu wznosi się wysoki, metalowy krzyż na murowanym postumencie z kamienia. 

Forma obiektu wskazuje na to, że szczyt wzgórza został ufortyfikowany poprzez sztuczne oskarpowanie jego stoków i usypanie nad skarpą niskiego wału okrężnego, zwieńczonego przypuszczalnie częstokołem. Wysokość wału i sztucznej skarpy jest największa od strony możliwego zagrożenia, tj. od wschodu, oraz częściowo północny i południa. Wysokość sztucznej skarpy w tej części grodziska wynosi przeciętnie 2-3 m, a po stronie południowo-wschodniej nawet 5 m. Liczona od wewnątrz wysokość wału na tym odcinku dochodzi do około 1 m. W innych częściach obiektu, bronionych przez strome stoki wzgórza, wysokość sztucznej skarpy nie przekracza 1-1,5 m, a wysokość wału po stronie wewnętrznej - 0,5 m. 

Na powierzchni obwałowań występują przepalone kamienie, stanowiące przypuszczalnie pozostałość po pożarze drewnianych elementów obronnych grodu. 

Znakomite pod względem obronnym usytuowanie domniemanego grodu mstowskiego na szczycie trudno dostępnego wzgórza, pomiędzy rzeką a drogą do przeprawy przez Wartę, dawałoby jego użytkownikom możliwość sprawowania kontroli nad przeprawą 
i prowadzącym przez nią szlakiem. Szczyt wzniesienia był przy tym świetnym punktem widokowym, umożliwiającym stałą obserwację rozległego obszaru przełomu Warty przez wzgórza pod Mstowem. Na szczególną uwagę zasługuje fakt pozostawania grodu mstowskiego w bezpośrednim kontakcie wzrokowym z odległym od niego w linii prostej o 4,5 km na zachód wczesnośredniowiecznym grodem na wzgórzu Gąszczyk w rejonie dzisiejszego Siedlca Mirowskiego. Oba grody mogły razem stanowić silny zespół obronny, umożliwiający sprawowanie pełnej kontroli nad całą strefą przełomu Warty i leżącymi w tym obszarze przeprawami. 

 

Opracował: Zbigniew Bereszyński


Plan domniemanego grodziska w Mstowie, rys. D. Orman [źródło: rys. Z Bereszyński]

powiększ
Mstów - Góra 3 Maja, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Mstów - Góra 3 Maja, widok od wschodu, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Mstów - domniemane grodzisko na Górze 3 Maja, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Mstów - Góra 3 Maja, widok od strony płd. wsch., fot. Z. Bereszyński

powiększ
Mstów - domniemane grodzisko na Górze 3 Maja, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Mstów - zarys obwałowań, fot. Z. Bereszyński

powiększ
Mstów - zarys obwałowań, fot. Z. Bereszyński

Zobacz także

Mstów
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony