IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Osada w Strzemieszycach

STRZEMIESZYCE

Osada położona była przy prastarym szlaku solnym wiodącym z kopalń w Bochni i Wieliczce na Śląsk, który gdzieś tutaj przekraczać musiał rzekę. 

Odkryto tu dwa bruki kamienne, a właściwie ich fragmenty, jako że miejsce to było intensywnie wykorzystywane pod osadnictwo także w wiekach późniejszych i sporo śladów przeszłości uległo zatarciu. Na brukach i w ich pobliżu leżały fragmenty naczyń i innych wyrobów. Wśród nich przęślik tkacki z różowego łupku, który dotarł tu aż z Wołynia. Pod jednym z bruków zauważono doły po słupach, co mogłoby wskazywać na obiekt zadaszony. Leżały na nim luźne okruchy polepy prawdopodobnie z uszczelnienia ścian. W dalszych poszukiwaniach natrafiono na niepozorną jamę odpadową. 

Okazało się jednak, że w tym miejscu nad Rakówką zachowały się ślady nie tylko tej jednej osady. Znacznie wcześniej, bo w późnym okresie epoki brązu, gdzieś około VII - VI w. p.n.e. założono tu cmentarzysko. Opisywane tereny zamieszkiwała wtedy ludność kultury łużyckiej. W czasie ostatniego sezonu badań odkryto grób szkieletowy pod brukiem i ciałopalny jamowy, obsypany resztkami stosu pogrzebowego. Pochówkom towarzyszyły skupiska naczyń: obmazywanych garnków o jajowatym kształcie, różnych form i wielkości mis, czerpak i grubej roboty bezuchy kubek. Groby zakładano na osi północ - południe. Jeśli spoczywający w nich zmarli nie zostali wcześniej spaleni, to leżeli głową na południe. 

Na piaszczystej wydmie w pobliżu rzeki natrafiono na wytwory jeszcze jednej grupy ludzkiej, która niegdyś użytkowała ten teren. Są to niewielkie, starannie obrobione narzędzia krzemienne: dwa trójkąty rozwartokątne i jeden tzw. tylczak. Takie mikrolity osadzano w drewnie lub kości i posługiwano się nimi jako narzędziami, czy bronią w epoce zwanej mezolitem. Ludność, na której obozowisko tym razem natrafiono żyła tutaj w VIII - VII tysiącleciu p.n.e., to jest wtedy, kiedy dopiero co opuścił te tereny lądolód. Podczas tej działalności na terenie obozowiska pozostawało sporo tzw. odpadów poprodukcyjnych i nie wykorzystanych do końca rdzeni, na które także natrafiono. Opisywane ślady odległej przeszłości tej okolicy pochodzące z czasów prehistorycznych i wczesnośredniowiecznych zostały później dosłownie nakryte grubą jednolitą warstwą osadniczą powstałą w okresie nowożytnym, zwłaszcza poczynając od wieku XVII, z którego pochodzi znaczny odsetek ułamków naczyń i monet, aż po dzień dzisiejszy. Wyróżniono w niej murki fundamentowe domów układane z otoczaków wapiennych, resztki zbutwiałych podłóg, różnorodne jamy, najczęściej wykopane z myślą o pozbyciu się śmieci. 

Stanowisko wielokulturowe w Strzemieszycach Wielkich zostało na tym etapie badań dopiero rozpoznane. Wiadomo na razie jakiego typu znalezisk należy się na nim spodziewać i konkretnie gdzie się ich spodziewać. Więcej mogą wyjaśnić dalsze prace badawcze. 

Prowadzone w sierpniu 2001 r. prace przyniosły odkrycie wczesnośredniowiecznej chaty na terenie funkcjonującej tu wówczas osady znanej jako stanowisko nr 2. Po zdjęciu próchnicy w tle warstwy kulturowej wyróżniono bruk ułożony z niewielkich kamieni, głównie wapiennych. Miał regularny kształt prostokąta z dłuższą osią o kierunku wschód - zachód. Jego wymiary to 5 x 3 m. Od bruku odchodził w kierunku północnym niewielki, ponad metrowej szerokości aneks o nieco obniżonej powierzchni. Dokąd prowadził, w tym roku nie udało się stwierdzić. Z powierzchni bruku, nieco poruszonej głęboką orką, zebrano liczne fragmenty naczyń, kości zwierzęce, węgiel drzewny i kilka przedmiotów metalowych, służących niegdyś zapewne mieszkańcom chaty. Poniżej powierzchni bruku, w południowo - wschodnim narożniku chaty znajdowało się wgłębione palenisko na planie koła wyłożone większymi odłamkami łamanego wapienia, pełne popiołu, resztek węgla drzewnego i skorup z rozbitych garnków. Przy ścianie zachodniej chaty odkryto poniżej poziomu bruku niewielką piwniczkę. W jej wypełnisku, oprócz licznych ułamków ceramiki i polepy, znaleziono nie wykorzystaną dużą bryłę gliny i resztki nie spalonego drewna, zapewne z pokrycia piwniczki. Wokół bruku, w tle piasku, zarysowało się kilka niewielkich ciemnych obiektów o planach kolistych lub zbliżonych do owalu. Po odsłonięciu ich profili okazało się, że niektóre z nich mogły być pozostałościami po słupach z konstrukcji ścian chaty, pozostałe to resztki warstwy kulturowej.

Badania pozostałej części chaty i jej otoczenia zaplanowano na rok 2002.


Fot. Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce - mikrolity kultury komornickiej (ok. VIII-VII tys. p.n.e.)


Fot. Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce - bruk kamienny nakrywający grób ludności kultury łużyckiej (ok. VII-VI w. p.n.e.)


Fot. Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce - naczynia z jednego z pochówków kultury łużyckiej (ok. VII-VI w. p.n.e.)


Fot. Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce - powierzchnia bruku


Fot. Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce - profil piwniczki

Zobacz także

Dąbrowa Górnicza
Strzemieszyce
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony