Będkowice

Wieś leżąca na południowym skraju Wyżyny Olkuskiej. Jej położenie stanowi o tym, że miejscowość ta stanowi doskonałą bazę wypadową do dolin Będkowskiej i Kobylańskiej.

VIII-IX w. - w Dolinie Będkowskiej istniały dwa grodziska: na Sokolej Skale i nad skałami Dębnik.

1329 - wzmianka o wsi Bantkowicz związana jest z lokacją sąsiedniej wsi Szklary. Z pierwotnego obszaru Będkowic powstały później samodzielne wsie (Łazy i Kawiary). Poszczególne części wsi należały do różnych dziedziców, którzy wciąż zmieniali się i ustawicznie prowadzili między sobą spory i procesy o działy, spadki, miedze, lasy, niwy itd.

1341 - we wsi było ponad 20 dziedziców

poł. XVIII w. - wieś była w posiadaniu Marii z Wesslów Sobieskiej, żony królewicza Konstantego

1909 - archeolog Leon Kozłowski, późniejszy premier Polski, wraz z J. Czarnowskim przebadali grodzisko na Sokolicy

Warto zobaczyć:

Dolina Będkowska - jedna z najdłuższych dolin na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Rozpoczyna się od przysiółka Łączki i kończy koło Jerzmanowic co daje łączną długość około 7-8 km. 
Ma ona charakter wąwozu krasowego o częściowo skalistym wschodnim zboczu. Zbocze przeciwne w odróżnieniu od dzikiej lewej strony doliny jest łagodne, przeważnie zalesione. 
W dolinie znajduje ujście wiele skalistych wąwozówzamkniętych skalnymi bramami. Najpiękniej wykształconymi wrotami są: Brama Będkowska i Piekielna Brama (Czarcie Wrota). 
Na rzece Będkówce płynącej dnem doliny znajdują się liczne bystrza i największy na Jurze wodospad Szum (zwany również Szerokim). W dolinie źródła krasowe (wywierzyska) mają liczne strumyki uchodzące do Będkówki. Najciekawszym wywierzyskiem jest źródło Będkówki - uznane za pomnik przyrody. Oprócz licznych mniejszych wywierzysk tej rzeki rozrzuconych na rozległej łące, pod skałą bije główne źródło o dużej wydajności (ok. 50 l/sek.), co powoduje, że już przy nim tworzy się pokaźny, malowniczy basen wodny z którego wypływa wartki potok. 
Nad źródłem znajduje się system 4 jaskiń o rozwinięciu pionowym. W skałkach w obfitości występują ciekawe  groty z najsłynniejszą Jaskinią Nietoperzową udostępnioną obecnie do zwiedzania z przewodnikiem. Z innych interesujących jaskiń związanych z tą doliną należy wymienić również Jaskinię Łabajową. 
Opróczy wymienionych wyżej atrakcji jakie można zobaczyć będąc w tejże Dolince ciekawe są również grupy skał w tym szczególnie: Wielka, Dębnik i Sokolica. Na szczycie potężnej Sokolicy z przeszło 70-metrową ścianą znajdują się ślady grodziska, które nie jest tu jedynym śladem zamieszkiwania przez człowieka w czasach wczesnośredniowiecznych. Również nad skałami Dębnik w pobliżu Bramy Będkowskiej istnieją ślady po drugim, mniejszym grodzisku. 
Po drugiej stronie ścieżki koło wodospadu wyrasta charakterystyczna forma skalna Iglica o wysokości ok. 25 m. 
W dolnym odcinku doliny ciągnie się rząd stawów rybnych, należących do Państwowego Gospodarstwa Rybackiego, w których hoduje się pstrągi. Najciekawszy odcinek doliny ciągnie się od wejścia do doliny od strony Będkowic do początku doliny w pobliżu Jaskini Nietoperzowej. Na szczycie wzgórza Wietrznik licznie występują charakterystyczne lejki krasowe wydrążone w lessie. Pomiędzy ujściem doliny, a Bramą Będkowską obejrzeć można również wysoką tamę zbudowaną na miejscu istniejącego tu poprzednio wodospadu. Koło wspomnianej zapory, nieco powyżej stoi willa "Szaniec" wzniesiona jeszcze przed 1939
Jeśli dodać bogatą szatę roślinną występującą w tym miejscu to z powodzeniem można uznać Dolinę Będkowską za Ojcowski Park Narodowy w miniaturze. Warto jednak przy tym podkreślić, że w jest tu zdecydowanie spokojniej i mniej tłoczno niż w OPN-ie.

W sąsiedztwie po wschodniej stronie wsi droga polna prowadzi do małej ale równie malowniczej Dolinie Kobylańskiej.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł