ZAMEK KRÓLEWSKI W ŻARNOWCU

Rys historyczny

Prawdopodobnie zaczątkiem zamku była XIII-wieczna stojąca tu (lub co mniej prawdopodobne w pobliskich Łanach Wielkich) strażnica książęca. Są to jedynie domniemania, ale dosyć wiarygodne, gdyż wzmiankowana była strażnica w Żarnowcu posiadająca piwnice, a więc istniałyby tu jakieś murowane założenia.
W takiej sytuacji w 1341 król Kazimierz Wielki rozbudowałby na lewym brzegu Pilicy stare drewniane grodzisko w zamek z cegły, który był wzmiankowany m.in. przez Długosza.
W latach 1354-62 na zamku tym często przebywał król Kazimierz Wielki, gdzie wystawiał wiele dokumentów państwowych. 
W zamku tym również król Kazimierz Wielki osadził swą drugą, nielubianą i porzuconą żonę - heska księżniczkę Adelajdę, która przebywała w nim w l. 1355-56. Z niewoli odebrał ją dopiero jej ojciec landgraf heski.

W XV w. żarnowiecki zamek odwiedzał m.in. król Władysław Jagiełło. Zapisy lustracyjne z XVI i XVII wieku zawierają informacje o sprawnie działającym zespole zamkowym. Lustracja z 1789 roku donosi o pożarze w 1775 roku w czasie którego zamek został ostatecznie zniszczony. Ruiny rozebrano pod koniec XVIII i w XIX w. 
W 1993-94 prace archeologiczne przeprowadził Jerzy Augustyniak.

Opis

Obecnie relikt zamku znajduje się na lewym podmokłym brzegu Pilicy, na północny-zachód od rynku żarnowieckiego. Widoczne są jedynie pozostałości nawodnionej fosy otaczającej obszar zbliżony do prostokąta o wymiarach 140x150 m.

Zamek powstał pośród łąk terasy nadzalewowej u zbiegu Pilicy i Uniejówki. Jego obwód obronny stanowiły wał ziemny, fosa i mur obwodowy z kamienia z czworobocznymi narożnymi basztami i brama skierowaną w stronę miasta /od wschodu/. Główny budynek mieszkalny powstał równocześnie z murem, z którym był związany, ale do jego budowy wykorzystano odmiennie - cegieł. Budynek ten znajdował się w zachodniej części dziedzińca. 

Zagospodarowanie

Relikt jest dostępny bez ograniczeń. 

Zobacz także