ZAMEK RYCERSKI NA GRÓDKU W KRAKOWIE

Rys historyczny

Zameczek istniał w pobliżu bramy na tzw. Gródku zw. również Rzeźniczą, która prowadziła obecną ul. Mikołajską do Małego Rynku i dalej do Rynku Głównego od strony pn.-wsch. 

Pierwotnie Gródek był drugim z wczesnośredniowiecznych obiektów obronnych na Starym Mieście w Krakowie. Jóż wówczas określano go łacińską nazwa castrum. Od miasta oddzielała go sztuczna fosa. Być może już w X w. a na pewno najpóźniej w okresie XI-XIII w. teren ten był zamieszkiwany o czym świadcza znalezione wyraźne ślady osadnictwa. W pocz.  XIII w. w tym miejscu stał dom wójta krakowskiego Alberta, który zasłynął tym, iż w 1312 r. stanął na czele buntu mieszczan krakowskich przeciw Władysławowi Łokietkowi. Po poskromieniu buntu książę ten na miejscu domu wójta wzniósł zamek "Gródek". Wg niektórych opisów wynika, że był to dobrze ufortyfikowany obiekt z wieżą św. Mikołaja i budynkiem mieszkalnym oraz bramą. Od strony zabudowań miejskich oddzielały go wał i fosa.

W 1 poł. XIV w. zameczek nie mogący dorównać w żaden sposób Wawelowi, który w tym czasie wszedł w obręb fortyfikacji miejskich szybko stracił swoje strategiczne dla miasta znaczenie.

Na przełomie XV i XVI w. Grabiowie z Tarnowa herbu Leliwa (Tarnowscy ?) przebudowali zameczek na pałac. W 1621 Anna Lubomirska zakupiła go, gruntownie przerobiła i przeznaczyła na klasztor Dominikanek, przy którym w l. 1621-34 wystawiła kościół Matki Boskiej Śnieżnej. 

Opis

Obecnie w wyniku przebudów nie ma śladów po tym zamku a z obronnych założeń sąsiadujących z nim wymienić można jedynie relikt bramy Rzeźniczej wzniesionej na pewno przed 1305 r.,  fragment murów miejskich zachowanych się w formie ryzalitu w budynku klasztoru od strony Plant (wschodniej) oraz pozostałości gotyckiej budowli obronnej, zachowane w piwnicach zabudowań klasztornych. Samo założenie zamkowe ulokowane było między współczesnymi ulicami Na Gródku i Mikołajską.

Zagospodarowanie

Chcąc poznać historię średniowiecznego Gródka warto odwiedzić pobliskie Muzeum Archeologiczne na Gródku prezentujące znaleziska poczynione w trakcie badań archeologicznych z tego miejsca.

Zobacz także

Muzeum Archeologiczne na Gródku