PARK KRAJOBRAZOWY ORLICH GNIAZD

Park Krajobrazowy Orlich Gniazd ma powierzchnię Powierzchnia parku to 600,85 km2, otuliny 483,88 km2 i jest największym parkiem krajobrazowym na Jurze i jednym z największych w Polsce. Ciągnie się on od  Częstochowy po Olkusz, obejmuje okolice Olsztyna, Złotego Potoku, Niegowej, Mirowa i Bobolic, Kroczyc, Morska, Ogrodzieńca, Pilicy, Niegowonic oraz Klucz. Leży zatem na terenie dwóch województw: małopolskiego i śląskiego i podlega pod Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie /12.688 ha/ oraz Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w Będzinie.

Na terenie parku utworzono 11 rezerwatów:

• Michałowiec
• Góra Chełm
• Ruskie Góry
• Smoleń
• Góra Zborów
• Ostrężnik
• Parkowe
• Bukowa Kępa
• Kaliszak
• Sokole Góry
• Zielona Góra

i planuje się utworzenie kolejnych trzech:

• Januszkowa Góra - rezerwat leśny, częściowy; położony pomiędzy wsiami Rabsztyn i Podlesie. Ochrona zbiorowisk buczyny sudeckiej, ciepłolubnej buczyny naskalnej, grądu, muraw kserotermicznych oraz malowniczych skał wapiennych i jaskini.
• Góra Stołowa - rezerwat leśny, częściowy, położony pomiędzy Jaroszowcem a wsią Golczowice. Ochrona zbiorowisk lasu grądowego, jaworzyny górskiej, buczyny sudeckiej, ciepłolubnej buczyny naskalnej, kwaśnej buczyny niżowej oraz malowniczych skał wapiennych i jaskini.
• Pazurek - rezerwat leśny, częściowy, położony pomiędzy Jaroszowcem a wsią Pazurek. Ochrona zbiorowisk buczyny sudeckiej, ciepłolubnej buczyny naskalnej, kwaśnej buczyny niżowej oraz malowniczych skał wapiennych

Na terenie Parku znajduje się również użytek ekologiczny - Pustynia Błędowska o powierzchni 683, 91 ha. Użytek chroni śródlądowe piaski wydmowe z interesującymi formami morfologicznymi, zbiorowiska muraw piaskowych oraz rzadkie i chronione gatunki flory i fauny.

Na terenie parku występują liczne przykłady pomników przyrody /w samym woj. małopolskim 12, w tym np. park dworski w Porębie Dzierżnej, Skały Zegarowe k. Smolenia, skałki w Rabsztynie, Pomorzańskie Skały, skały na Syborowej Górze/

W części należącej do woj. śląskiego na terenie Parku utworzono dwa ośrodki edukacyjne Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego: w Złotym Potoku i Smoleniu. Oprócz tego taka placówka istnieje również w Będzinie. N terenie parku w Złotym Potoku ulokowana jest również siedziba oddziału ZPKWŚ.

Ze względu na dużą powierzchnię, park ten jest urozmaicony zarówno pod kątem rzeźby terenu jak i przyrody. Uwagę przykuwają licznie występujące tu ostańce skalne oraz jaskinie i schroniska skalne będące efektem zjawiska krasowienia /w tym m.in. jaskinie pionowe okolic Olsztyna/. Charakterystyczne dla tego terenu jest występowanie deficytu wody oraz występowaniem dolin wodących /tzn. potoków występujących okresowo po intensywnych opadach/.

Flora parku liczy ok. 1300 gatunków. Z fauny występującej na tym obszarze warto wymienić kilkanaście gatunków nietoperzy, jaskiniowe bezkręgowce /liczne endemity epoki lodowcowej/.

Oprócz cennej przyrody na uwagę zasługują również liczne zabytki w tym ruiny zamków i strażnic /Olsztyn, Ostrężnik, Suliszowice, Przewodziszowice, Łutowiec, Mirów, Bobolice, Morsko, Podzamcze, Smoleń, Udórz, Bydlin, Ryczów, Rabsztyn/, klasztory /Jasna Góra w Częstochowie, w Mstowie, w Leśniowie, w Pilicy, liczne kościoły /Zrębice, Olsztyn, Złoty Potok, Niegowa, Przybynów, Włodowice, Skarżyce, Kromołów, Giebło, Chechło, Pilica, Bydlin, Strzegowa, Poręba Dzierżna, Jangrot/, dworki i pałace /Pilica, Złoty Potok, Poręba Dzierżna, Bystrzanowice, Małusy Wielkie, Giebło, Włodowice, Bzów, Klucze/

Zobacz także