IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Sanka - rys miejscowości

SANKA

Wieś w gminie Krzeszowice położona na Garbie Tenczyńskim. PKS. 
Uroczystość odpustu parafialnego niedziela przed lub 25 lipca.

Przez wieś biegnie zielony rowerowy szlak Pętla Krzeszowicka Południowa. Dawniej przez wieś przebiegał również pieszy czerwony szlak Tenczyński, zielony Rybna-Rudno oraz czarny Rybna-Wola Filipowska.

1325 - erygowanie parafii w Sance

1476 - zapis w krakowskich księgach ziemskich z tego roku wspomina o istnieniu w okolicy Sanki nierozpoznanej do dziś w terenie ufortyfikowanej rezydencji Toporczyków składającej się m.in. z wieży mieszkalno-obronnej. W rozporządzeniu majątkowym dopuszczono możliwość jej rozebrania i przeniesienia na inne miejsce, stąd przypuszczenie, że wieża była wybudowana z drewna [za pracą zbiorową Natura i kultura w krajobrazie Jury. Pradzieje i średniowiecze - przyp. autora]

1618-24 - budowa kościoła przez Zygmunta Świerczowskiego, sekretarza króla Zygmunta III Wazy

1640 - konsekracja kościoła

XIX w. - budowa kompleksu dworskiego oraz otoczenie kościoła nowym ogrodzeniem

1 poł. XIX w. - budowa plebani

sierpień 1944 - w związku z przygotowaniem się do ofensywy wojsk radzieckich mających za zadanie odbić z rąk niemieckich Kraków już 19 sierpnia w pobliżu Krakowa została zrzucona na spadochronach jedna z trzydziestoosobowych rosyjskich grup wywiadowczych "Gołos" (pol. "Głos"). Kierował nią Jewgienij Bieriezniak (kapitan "Michajłow"). Wkrótce po wylądowaniu "Michajłow" wpadł w ręce gestapo, ale dzięki podstępowi udało mu się zbiec i dostać do miejsca kontaktowego u konspiratora Stanisława Malika z Rybnej. Główną bazą dla tej grupy stała się właśnie Sanka, gdzie w zagrodzie Michała Wróbla ("Tatusia") zorganizowana została kryjówka. Tam też doszło do spotkania "Michajłowa" z radiotelegrafistką Jelizawietą Wołogodską ("Olgą", w radzieckim wywiadzie pod ps. "Komar") jedynej ocalałej z analogicznej grupy "Lwów" zrzuconej w nocy z 26 na 27 kwietnia 1944 r. pod Tarnowem. Grupa działająca w Sance szubko zorganizowała przy wsparciu Polaków dobrze działającą siatkę wywiadu, dzięki której "Olga" systematycznie wysyłała do Armii Radzieckiej informacje o ruchach wojsk niemieckich, garnizonie i sztabach w rejonie Krakowa, układzie węzłów komunikacyjnych, budowie umocnień obronnych wzdłuż Wisły itp. 

16 września 1944 - Niemcy wpadki na trop grupy "Głos" i z zaskoczenia otoczyli zagrodę Wróbla. Aresztowana została "Olga", a "Michajłow" uratował się dzięki temu, że Niemcy odkrywając radiostację nie dokonali szczegółowego przeszukania zabudowań. Po tych wydarzeniach baza grupy wywiadowczej została przeniesiona do Czernichowa.

1996 - rozpoczęto gruntowna renowacje kościoła

Warto zobaczyć:

Kościół p.w. Św. Jakuba Apostoła

Zespół dworski

W okolicy wsi licznie występują kamieniołomy porfiru

Największy, obecnie już nieczynny kamieniołom tego surowca to kamieniołom Orlej znajdujący się na początku Doliny Wrzosy, w której można spotkać skały, małe jaskinie, źródło i mały wodospad w uchodzącej do niej dolince. Ciekawostką tej doliny jest występowanie w niej zastygniętej lawy w szczelinach skał, co świadczy o czynnych tu wulkanach w okresie permu.

Na północny-wschód od wsi ciągnie się częściowo zalesiona malownicza Dolina Sanki będąca najdłuższą dolinką w obrębie Garbu Tenczyńskiego. Na odcinku 5 km między Baczynem i Mnikowem posiada typowe "jurajskie" cechy. Najciekawszy odcinek to Wąwóz Mnikowski objęty ochroną w formie rezerwatu przyrody

W Baczynie na tzw. Zamkowej Górze ponad Doliną widnieją ślady wczesnośredniowiecznego grodziska

Źródła rzeki Sanki są pomnikiem przyrody

We wsi nieopodal zabudowań dworskich znajduje się punkt widokowy. Również interesujący widok można podziwiać z Wielkiej Góry wznoszącej się na zachód od Sanki w miejscowości Głuchówki.

powiększ
Kościół w Sance, fot. T. Kluk

powiększ
Kościół w Sance, fot. T. Kluk

Zobacz także

kościół w Sance
zespół dworski w Sance
rez. Dolina Mnikowska
grodzisko w Baczynie
Mników

szlaki rowerowe
IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony