RUDAWA

Duża wieś (ok. 1500 mieszkańców) nad rzeką Rudawą, położona w środku Rowu Krzeszowickiego, na wzniesieniu zbudowanym wyspowo z utworów kredowych. Doskonała baza wypadowa do jurajskich dolinek: Będkowskiej, Dubni, Szklarki, Racławki, Aleksandrowickiej, Brzoskowinki, Nielepickiej i Mnikowskiej. Nazwa wsi pochodzi od bagien i moczarów (tzw. "rudawy") albo od rudy żelaznej, którą tu wydobywano przed wiekami. Nazwy "rudawa" stosowano również mówiąc o wzniesieniu obfitującym w rudę żelazną.

XI w. – początki istnienia wsi

XII w. - podobno miano tu wydobywać wówczas rudę żelaza (stąd wg jednej opinii pochodzi nazwa wsi)

1185 – komes (rycerz) Jan zwany Gniewomirem podarował tą wieś na własność kapitule katedralnej w Krakowie, w której posiadaniu pozostaje do czasu wybuchu II wojny światowej

początek XIV w. (lub koniec XIII w.) – budowa kościoła Wszystkich Świętych, jako jednej z pierwszych na ziemi krakowskiej budowli ceglanej

XV – rozbudowa kościoła Wszystkich Świętych

1436 – Władysław Jagiełło nadał wsi prawa miejskie magdeburskie

XVI w. - dobudowanie do kościoła dwukondygnacyjnej kaplicy

1541 – dobudowanie do kościoła Wszystkich Świętych dzwonnicy.

XVII w. - przebudowa kościoła w stylu barokowym (m.in. schodkowe szczyty).

1783 – otoczenie kościoła Wszystkich Świętych murem kamiennym z bramą i wieżą bramną oraz budowa kostnicy murowanej

połowa XIX w. – budowa murowanej plebani

1896 - budowa dla prof. S. Domańskiego i jego żony Antoniny "willi z wieżyczką" wg proj. arch. Tomasza Prylińskiego. Antonina Domańska zasłynęła jako autorka "Historii żółtej ciżemki"

od VI 1908 - przez kilka miesięcy mieszkał tu Henryk Sienkiewicz i w willi "z wieżyczką" pisał niektóre nowele i kilka rozdziałów powieści "Wiry". 6 VIII wpisał się do parafialnej księgi pamiątkowej.

1912-14 - w Rudawie przebywał znany historyk Stanisław Smolka, mieszkający w pobliskich Niegoszowicach. Był on twórcą tzw. krakowskiej szkoły historycznej.

1963 - w trakcie restauracji kościoła odkryto w nim resztki gotyckich polichromii

około 1972 - w trakcie kolejnej restauracji kościoła dokonano odkrycia cennych malowideł renesansowych

Warto zobaczyć:

Kościół Wszystkich Świętych

Murowana plebania z połowy XIX w.

Cmentarz z zabytkowymi nagrobkami m.in. Benedykta Zielonki (uczestnika powstania 1830r. i właściciela Niegoszowic), Karola Ludwika Konińskiego (eseisty i krytyka literackiego), hrabiów Rostworowskich z Niegoszowic i Stanisława Tarkowskiego

We wsi można spotkać relikty wiejskiej zabudowy z przełomu XIX i XX w.

Willa "z wieżyczką" Antoniny Domańskiej (znana również z postaci Henryka Sienkiewicza i Stanisława Tarkowskiego uwiecznionego później w "W pustyni i w puszczy")

Na pn. od wsi oddalone o około 5 km znajdują się wyloty dwóch dolinek Szklarki i Racławki.

Zobacz także