PŁAZA

Wieś w gminie Chrzanów leżąca w na pn.-wsch. wierzchowinie Bloku Płazińskiego na Garbie Tenczyńskim (Płaza Górna) oraz w Dolinie Płazanki (Płaza Dolna). Blok Płaziński zwieńczy Płaska Góra (403 m n.p.m.) [spotykana również błędna wysokość 406 m n.p.m. - przyp. autora], zaś Dolinę Płazanki otaczają malownicze zalesione wzgórza  We wsi znajduje się czynny zakład wapienniczy. PKS. Siedziba sołectwa.

Wokół Płazy Górnej wytyczono zieloną ścieżkę dydaktyczną oraz czarny szlak rowerowy. Bezpośrednio przez centrum wsi jak i Płazę Dolną biegnie również zielony rowerowy szlak wokół Chrzanowa, a o północne granice Płazy Górnej zahacza czerwony szlak rowerowy Wokół Trzebini. W Płazie dolnej kończy się również druga zielona ścieżka dydaktyczna. 

VII - XI w. - prawdopodobnie pierwotnie w Płazie istniał gród zamieszkiwany przez Wiślan. Później teren wszedł do Państwa Wielkomorawskiego a później został włączony do nowopowstałego państwa polskiego

1400 - pierwsza wzmianka o wsi

1526 - budowa obecnego prezbiterium kościoła

1576 - budowa nawy kościoła

XVII w. - dobudowanie od pd. nawy - kaplicy

XVIII w. - budowa dworu

1900-01 - przebudowa dworu przez arch. Zygmunta Hendla

po 1945 - w wyniku parcelacji dwór wraz z zabudowaniami gospodarczymi przejął resort rolnictwa i stworzył Technikum Rachunkowości Rolniczej

1953 - Technikum Rachunkowości Rolniczej zostało zlikwidowane

1954 - w budynku dworu uruchomiono Państwowy Zakład Specjalistyczny dla kobiet

od 1957 - intensywna modernizacja Państwowego Zakładu Specjalistycznego dla kobiet

1981 - na terenie założenia dworskiego powstał pawilon "B"

1994-97 - na terenie założenia dworskiego powstał pawilon "C"

1998 - zespół pałacowo-parkowy został wpisany do rejestru zabytków klasy „A”

Warto zobaczyć:

W centrum wsi znajduje się kościół św. Krzyża a nieco dale w okazałym dworze - pałacu z pomnikowym parkiem - mieści się Dom Pomocy Społecznej

Na wsch. od wsi wznoszą się malownicze wzgórza: na pd.-wsch. - Simota (395 m n.p.m.); na zach. - lesiste wzgórza o stromych stokach: Grodzisko (384 m n.p.m.), Bukowica (362 m n.p.m.), Żelatowa (397 m n.p.m.) Na zach. skraju wsi widać ślady aż trzech przedhistorycznych grodzisk: Grodzisko Duże na Górze Grodzisko i Grodzisko Małe na wzgórzu Srebrnica oraz na górze Bukowica.

We wsi 4 pomniki przyrody: skupisko 5 lip, grupa 2 lip, pojedyncza lipa oraz tulipanowiec z lipą.

Na terenie czynnego zakładu wapienniczego znajduje się zabytek architektury przemysłowej - piec kręgowy typu "Hoffman" do wypału wapna.

Wokół Płazy Górnej wytyczono zieloną ścieżkę hydrologiczno-dydaktyczną Płaza Górna - Źrebce:

• długość całkowita 14,3 km, długość biegu głównego bez odnóg 13,8 km, 16 przystanków
  Płaza Górna Źródła Płazanki przy ul. Pocztowej, przystanek nr 1 (0,0 km) - ul. Pocztowa - ul. Wiosny Ludów - ul. Kościuszkowców - ul. Gwardii Ludowej - przystanek nr 2 (1,1 km) - przystanek nr 3 (1,6 km) - przystanek nr 4 (2,6 km) - przystanek nr 5 (3,6 km) - Wąwóz Simota - przystanek nr 6 (4,0 km) - Simota (Siemota) ul. Siemota kapliczka (4,3 km) - przystanek nr 7 (5,4 km) połączenie z żółtym Szlakiem Ziemi Chrzanowskiej i szlakami rowerowymi czarnym i zielonym z Kamionki Małej i Regulic - ul. Kamionka Duża (6,4 km) odejście żółtego Szlaku Ziemi Chrzanowskiej do rez. Lipowiec - ul. Podlas (6,9 km) połączenie z zielonym szlakiem rowerowym z Płazy - (7,0 km) odejście szlaków rowerowych dwóch zielonych i czarnego do Babic - przystanek nr 8 (7,4 km) - Płaza Dolna, ul. Lipwiecka, przystanek nr 9 (8,0 km) - ul. Ściegiennego, przystanek nr 10 (8,8 km) - przystanek nr 11 (9,2 km) - przystanek nr 12 (10,1 km) - przystanek nr 13 (10,3 km) - ul. Starzyny (10,7 km) - Pogorzyce, ul. Szymanowskiego (11,2 km) - Pogorzyce, ul. Kumalówka (11,55 km) styk z niebieskim szlakiem rowerowym z Wygiełzowa do Zagórza i styk z początkiem ścieżki dydaktycznej Pogorzyce-Płaza Dolna - przystanek nr 14 (12,15 km) - przystanek nr 15 (12,4 km) - Stara woda, ul. Stara Woda (12,6 km) odejście do przystanku nr 16, połączenie z zielonym szlakiem rowerowym z Źrebców - przystanek nr 16 (12,85 km) odejście zielonego szlaku rowerowego do Płazy - powrót do głównego biegu (13,1 km) - Źrebce, ul. Wapienna (13,45 km) - odejście zielonego szlaku rowerowego do piły Kościeleckiej - Płaza, ul. Sobieskiego przystanek autobusowy Płaza Wapiennik I (14,3 km)

W Płazie Dolnej kończy się również ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Pogorzyce - Płaza Dolna:

• długość całkowita 4,2 km, długość biegu głównego bez odnóg 2,9 km, 7 przystanków
  Pogorzyce, ul. Szymanowskiego przystanek autobusowy Pogorzyce Dwór (0,0 km) styk ze ścieżką dydaktyczną Płaza Dolna-Źrebce i połączenie z niebieskim szlakiem rowerowym z Zagórza - ul. Grodzisko (0,25 km) odnoga ścieżki do przystanku nr 1 - G. Pogórska przystanek nr 1 (0,5 km) - powrót do głównego biegu ścieżki (0,75 km) - przystanek nr 2 (1,05 km) - połączenie z zielonym szlakiem rowerowym z Pogorzyc - przystanek nr 3 (1,35 km) - (1,6 km) odnoga ścieżki do przystanków nr 4 i 5 - Grodzisko Wielkie przystanek nr 4 (1,95 km)  - Grodzisko Wielkie przystanek nr 5 (2,0 km) - powrót do biegu głównego (2,4 km)  - (2,7 km) odbicie niebieskiego szlaku rowerowego do Wygiełzowa - przystanek nr 6 (3,4 km) - płaza Dolna, ul. Okólna (3,9 km) - przystanek nr 7 (4,15 km) - Płaza Dolna, ul. Lipowiecka, przystanek autobusowy Płaza Pętla (4,2 km) dalszy bieg zielonego szlaku rowerowego do Wygiełzowa

Zobacz także