CHLINA

Wieś w gminie Żarnowiec położona na wschodniej granicy Jury nieopodal Udorza, składająca się z Chliny Górnej (od wschodu) i Chliny Dolnej (od zachodu). PKS

Przez północną część Chliny biegnie czarny rowerowy szlak Żarnowiec - Udórz. Dawniej biegł tędy czarny pieszy szlak Partyzantów Ziemi Olkuskiej

1789 - Lustracja Województwa Krakowskiego z tego roku zawiera wzmiankę o ograniczeniach w ilości przywożonego do Pilicy towaru m.in. z Chliny, cyt. "Kiedy jadą do Pilicy z Woli Libertowskiej, Chliny i Wierzbicy brać na furę zboża powinni, pszenicy korcy 5, żyta, jęczmienia i grochu po 5 korcy".

1833-67 - parafia w Chlinie należała do dekanatu pilickiego w diecezji krakowskiej (od 22 marca 1842 r. noszącej nazwę diecezji kielecko-krakowskiej) 

1840 - budowa kościoła w Chlinie Dolnej

2 marzec 1864 - ukazał się dekret carski o uwłaszczeniu chłopów, który przyczynił się m.in. do upadku powstania styczniowego. Chłopi m.in. w Chlinie Dolnej na znak wdzięczności dla cara za ten gest wystawiali krzyże-pomniki 

1867 - grudzień 1882 - w wyniku likwidacji dekanatu pilickiego parafia w Chlinie weszła w skład dekanatu olkuskiego 

1882 - 1911 - parafia w Chlinie weszła w skład diecezji kieleckiej

1 sierpnia 1911 - bp Augustyn Łosiński dekretem ponownie utworzył dekanat pilicki włączając do niego m.in. parafię w Chlinie

1917 - w nowo otwartym prywatnym Progimnazjum Ogólnokształcąco-Koedukacyjnym w Pilicy rozpoczęła naukę m.in. młodzież z Chliny

1918-39 - w kronice klasztoru w Pilicy zapisano o przypadkach występowania moralnego upadku społeczeństwa. Jednym z przykładów było zdarzenie z Chliny, gdzie chłopaki poturbowali proboszcza ks. Adama Iwińskiego za to, że skrytykował ich za złe postępowanie.

wrzesień 1939 - w lasach kleszczowskich Niemcy otoczyli oddział wojska polskiego. Po bohaterskiej walce polegli wszyscy 18 żołnierze, którzy zostali pochowani we wspólnej mogile na cmentarzu w Chlinie. W trakcie walk wrześniowych polegli również Chudecki, Bartłomiej Gocek, Władysław Gocek, Tadeusz Słaboń i Tadeusz Waga. 

1940 - w Chlinie w mieszkaniu Piotra Siejki odbyło się organizacyjne zebranie "trójki" konspiracyjnego ruchu ludowego "Roch". Tam ostatecznie ukonstytuowało się powiatowe kierownictwo w składzie: 

• przewodniczący - Józef Kotnis ps. "Pazur"
• z-ca przewodniczącego - Roman Pasternak ps. "Prądnicki"
• sekretarz - Stefan Brożek ps. "Hubert"
• skarbnik - Stanisław Myszor ps. "Obuch"
• Stanisław Borówka ps. "Las"
• Mieczysław Głowania ps. "Jesion"
• Wiktoria Kotnis ps. "Rokita"
• Teofil Ligenza ps. "Trybo"
• Michalina Ostachowska ps. "Iskierka"
• Stanisław Szwej ps. Stecki"
• Stefan Wróbel ps. "Pazur II"

1943 - w wyniku szybkiego rozwoju komórek Polskiej Partii Robotniczej Okręg Miechowski został podzielony na dwa podokręgi. Chlina weszła w skład Podokręgu Zachodniego, w dzielnicy "Warka" (Wolbrom) 

11 lipca 1944 - w trakcie przenoszenia na cmentarz w Chlinie zwłok Polaków: Wojciecha Czerwińskiego ps. "Orlik" i Stanisława Huskowskiego ps. "Ali" zabitych w nieudanej akcji słynnego oddziału AK "Parasol" która rozegrała się pod Udorzem zostali zastrzeleni mieszkańcy pobliskiego Udorza Franciszek i Władysław Kucypera

7 sierpnia 1944 - Niemcy dokonali pacyfikacji pobliskiej Poręby Dzierżnej. Z podpalonej przez oprawców stodoły, w której zamknięto 40 mieszkańców wsi zbiegł Stanisław Mazur, który mocno poparzony goniony przez psy policyjne dobiegł do Chliny, gdzie udzielono mu pomocy. 

1939-45 - w wyniku działań wojennych oprócz wymienionych osobno osób zginęli następujący mieszkańcy wsi: Marian Kudela - zginął pod Monte Cassino [za J. Kantyka "Na jurajskim szlaku",  niestety w historycznym zapisie bitwy autorstwa Melchiora Wańkowicza brak wzmianki o takiej osobie - przyp. autora], Józef Sarwa - został zastrzelony za udzielenie pomocy partyzantom w czasie akcji oddziału AK "Parasol" koło Udorza, podczas pacyfikacji wsi zginęli: Aniela Sarwa, Jan Sarwa, Jan Słaboń, Feliks Waga, Bronisław Wydmański. W więzieniu niemieckim jako zakładnik został stracony Jan Chat. W obozie koncentracyjnym w Dachau zginął Henryk Graca. N robotach przymusowych w Niemczech śmierć ponieśli: Mieczysław Duch, Jan Kołodziej, Stanisław Sarwa i Bogdan Słaboń. Straty w ludziach w Chlinie w ilości 36 osób były jednymi  najwyższych w gminie Żarnowiec (24 osoby na froncie, 6 rozstrzelanych i zabitych, 2 w obozach koncentracyjnych i 4 na robotach przymusowych).

11 maja 1945 - w Jeżówce za Chliną zostali zastrzeleni Edward Kaziora ps. "Lot" i Ewald Cupiał z Pilicy ps. "Ramzes" - przywódcy konspiracyjnej grupy BCh prowadzący działalność po wyzwoleniu okolicy przez Armię Czerwoną. 

1950 - po ekshumacji zwłok żołnierzy, którzy polegli we wrześniu 1939 r. mieszkańcy wsi fundowali tablicę nagrobną

Warto zobaczyć:

W przysiółku Zamiechówki można jeszcze obserwować zanikające już w Polsce zagrody drewniane budowane w okoły pochodzące z 2 poł. XIX w.

W Chlinie Dolnej stoi zabytkowy kościół p.w. św. Bartłomieja Apostoła z XIX w.

Na miejscowym cmentarzu znajduje się mogiła 18 polskich żołnierzy walczących w kampanii wrześniowej 1939 r. oraz mogiła Franciszka i Władysława Kucyperów zamordowanych w walce z Niemcami w pobliskim Udorzu.  

W Chlinie Dolnej do dziś zachował się krzyż-pomnik wdzięczności carowi za uwłaszczenie chłopów z 1864 r. z oryginalnymi napisami

Zobacz także