BRZEŹNICA

Miejscowości poza terenem Jury, ale w niedalekim jej sąsiedztwie i silnie z nią związana historycznie.

1242 - wzmianka o Brzeźnicy

1265 - Brzeźnica otrzymała prawa miejskie. W tym samym roku książę sieradzki Leszek Czarny zezwolił zasadźcom Marcinowi i Przybysławowi założyć w pobliskim lesie nową osadę

1287 - książę Leszek Czarny przeniósł do nowej osady utworzonej w 1265 ośrodek miejski, gdyż było to korzystniej ulokowane miejsce. Położone było bliżej brodu na rzece Pisi, przez którą wiodła stara droga handlowa z Rusi przez Radomsko, Kamion, Wieluń na Śląsk oraz drugi z Krakowa na Mazowsze. Odtąd pierwotną osadę zwano Starą Brzeźnicą, a nowe miasto analogicznie Nową Brzeźnicą. Brzeźnicę Starą traktowano jako odrębną wieś, jednak jej mieszkańcy długo nie mogli pogodzić się z takim obrotem sprawy stale oprotestowując fakt utraty praw miejskich.

koniec XIII w.-1717 - Brzeźnica Nowa stała się siedzibą niewielkiego starostwa niegrodowego sięgającego na zachód po Wąsosz jednak miasto to nigdy nie doszło do większego znaczenia gospodarczego i politycznego

XIV w. - Kazimierz Wielki rozszerzył istniejący wcześniej zamek oraz nakazał otoczyć miasto murem obronnym, celem strzeżenia pd.-wsch. granicy księstwa sieradzkiego. Administrację starostwa królowie powierzali zarządcom lub dzierżawcom miasta. 

przeł. XIV i XV w. - miasto przeżyło krótkotrwały rozkwit gospodarczy

1415 - w Brzeźnicy urodził się Jan Długosz. Był on drugim spośród 12 synów i kilku córek Jana z rodu Wieniawów, niezbyt zamożnego ziemianina pochodzącego z Niedzielska pod Wieluniem, który nosił przydomek "Długosz" i herb Wieniawa. Jako rycerz odznaczył się walecznością w 1410 podczas bitwy pod Grunwaldem, za co otrzymał starostwo brzeźnickie. Ciekawostką jest fakt, że wszyscy bracia wybitnego historyka również nosili imię Jan. 

1417 - Władysław Jagiełło ufundował tu kościół

XVII w. - nadal zauważalny wśród mieszkańców Brzeźnicy Starej był brak akceptacji co do utraty praw miejskich objawiający się udowadnianiem posiadania miejskich przywilejów.

wrzesień 1665 - w Brzeźnicy przebywał król Jan Kazimierz, tuż przed klęską swych wojsk podczas starcia z rokoszaninem Jerzym Lubomirskim w Częstochowie

XVIII w. - Brzeźnica Stara stanowiła przedmieście Brzeźnicy Nowej

1717 - sejm przekazał tutejsze starostwo niegrodowe paulinom z Częstochowy w celu dostarczania im środków na utrzymanie w należytym stanie twierdzy na Jasnej Górze.

1870 - Brzeźnica straciła prawa miejskie

1904 - budowa nowego kościoła z wykorzystaniem starych murów

1980 - w 500 rocznicę śmierci Jana Długosza ustawiono jego jego popiersie

Warto zobaczyć:

W miasteczku po dawnych czasach pozostało niewiele zabytków. Nie ma śladu zamku i murów obronnych. Wiadomo jednak, że prawdopodobnie zamek stał na wzniesieniu za kościołem.

Kościół

Przy rozwidleniu dróg na Radomsko, Wieluń i Częstochowę w 1980 umieszczono popiersie Jana Długosza w 500 rocznicę śmierci.

Zobacz także