WIELUŃ - d. klasztor Augustianów

Zespół klasztorny wzniesiony został  po 1335 (lub 1350) na fundamentach starszej budowli z XIII w. (prawdopodobnie z 1217). Kościół płonął kilkakrotnie (m.in. w XVI, XVII i XIX w.) lecz za każdym razem był odbudowywany (w l. 1497. 1677, 1893 i 1926). W 1893 nastąpiła kasacja klasztoru. W l. 1962-67 zrekonstruowano pierwotny wygląd budowli, m.in.: podniesiono kalenicę dachu i pokryto go ceramiczna dachówką, przywrócono gotyckie otwory okien, odtworzono szczyt zachodni. 

W 1965 kościół obecnie parafialny p.w. Bożego Ciała otrzymał godność kolegiaty, przy której wznowiona została kapituła istniejąca przedtem przy zniszczonej przez okupanta starej kolegiacie. Kościół jest zbudowany z kamienia i ma obecnie ogólny kształt gotycki. Szczególnie charakterystyczna jest surowa fasada z trójkątnym szczytem i dwiema wysmukłymi basztami na narożach, sięgającymi korony murów. W pd. ścianie nawy znajduje się wczesnogotycki portal z XIV w., przy prezbiterium zaś renesansowa kaplica. Część dzieł sztuki we wnętrzu kościoła pochodzi ze zniszczonej dawnej kolegiaty. Do nich należą m.in. obraz "Grosz czynszowy" malowany na pocz. XVII w. przez uczniów Tycjana, o ok. 100 lat wcześniejsza "Madonna" typu Assunta sprowadzona z Włoch specjalnie do Wielunia, a łącząca w sobie cechy malarstwa późnogotyckiego z renesansowymi; "Wizja św. Teresy" z XVII w.; kilka portretów trumiennych z XVII i XVIII w. i późnogotyckie drewniane rzeźby. 

Z dawnego klasztoru zachowało się tylko jedno skrzydło z przełomu XVII i XVIII w., prostopadle połączone z północną ścianą prezbiterium. Pozostała część została rozebrana. W narożniku korytarza umieszczona została kuna, czyli charakterystyczne średniowieczne narzędzie kary wykute w trzech kamiennych blokach.

Zobacz także