KRAKÓW - warowne opactwo Benedyktynów w Tyńcu

Kościół parafialny św. Piotra i Pawła gotycki z przełomu XIV i XV w. stoi na miejscu świątyni romańskiej z XI w. fundacji Kazimierza Odnowiciela, przebudowany w 1618-22 w stylu wczesnobarokowym oraz uzupełniony o kaplice i wieże. Fasada z końca XVIII w. 
Wyposażenie późnobarokowe proj. Francesco Placidiego a w wystroju wnętrza dominuje rokoko. Z pierwszego romańskiego kościoła z XI/XII w. z trzema absydami zachowały się liczne fragmenty: fundamenty, wśród których znaleziono groby siedmiu opatów z XI - XIII w. oraz różne przedmioty liturgiczne (w tym unikatowy złoty kielich z XI w.), ściana w pn. krużganku klasztoru z romańskim portalem, tzw. wnętrze romańskie. 

Fragmenty gotyckie w tym: fragmenty murów, prezbiterium, fundamenty, skarpy, skarbczyk. Budynek klasztoru pierwotnie z XI w. (po nim pozostałości: fundamenty, fragmenty murów, romańskie podziemie z arkadą), obecnie murowany z przełomu XIV i XV w. z gotyckimi krużgankami i kapitularzem, przebudowany w 1662 r. (w stylu barokowym), około połowy XVIII w. i po 1772 r. Od 1834 w ruinie, po 1946 roku odbudowany. We wnętrzach znajdują się fragmenty polichromii gotyckich, renesansowych i barokowych. 

Obwarowanie kompleksu z XV-XVIII w. podparte skarpami i wzmocnione na pocz. XVII w. fortyfikacjami ziemnymi które i tak nie wytrzymały naporu wojsk szwedzkich w 1655 r. Brama ogrodowa murowana z XVIII w. Kamienna studnia z XVIII w. (lub 1620) skryta pod drewnianą ośmioboczną altaną. Drewniany spichlerz folwarczny z przełomu XVIII i XIX w. W 1961 r. znaleziono tu wspomniany wyżej złoty kielich romański z pateną. (obecnie obydwa zabytki znajdują się w skarbcu na Wawelu). Budynek opatówki gotycki z XV w., przebudowany w 1578. U stóp opactwa od wschodu zachowany jest ogród opadający tarasami posiadający ślady założenia geometrycznego.

Obecnie aleja lip drobnolistnych przy opactwie Benedyktynów jest chroniona jako pomnik przyrody.

Zobacz także