KRAKÓW - klasztor Paulinów Na Skałce

W X w. na skalistym wzgórzu stanęła przedromańska rotunda św. Michała Archanioła, w której - wg legendy - w 1079 król Bolesław Śmiały miał ukarać śmiercią biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa. W 2 poł. XIII w. przy rotundzie powstał wczesnogotycki kościół. W 1472 Jan Długosz sprowadził z Jasnej Góry na Skałkę Paulinów i obok kościoła założył dla nich klasztor, w l. 1636-72 znacznie rozbudowany. 

W l. 1733-49 w miejscu zburzonego gotyckiego kościoła grożącego zawaleniem powstał obecny kościół w stylu rzymskiego baroku o trzech nawach i dwóch wieżach. Przed kościołem znajduje się sadzawka, zwana czasem "kropielnicą Polski", ponieważ podobno pod koniec X w. chrzczono przy niej pogan; obmurowano ją w XVII w. Do kościoła prowadzą monumentalne schody z 1749. W barokowym i rokokowym wnętrzu na uwagę zasługuje ołtarz św. Stanisława. W mensie za szkłem umieszczono pień drzewa, na którym miano poćwiartować zwłoki biskupa. Obok zachował się kawałek jakoby romańskiego muru ze śladami krwi świętego biskupa. W prawej nawie popiersie papieża Jana Pawła II i tablica upamiętniająca jego pobyt na Skałce 8 czerwca 1979. 

W 1880 w skale pod kościołem urządzono kryptę zasłużonych Polaków wg proj. Józefa Łepkowskiego. Zostali w niej pochowani: historyk Jan Długosz (zm. 1480), poeta i geograf Wincenty Pol (zm. 1872), pisarz Lucjan Siemieński (zm. 1877), pisarz Józef Ignacy Kraszewski (zm. 1887), poeta Teofil Lenartowicz (zm. 1893) poeta Adam Asnyk (zm. 1897), malarz Henryk Siemiradzki (zm. 1902), poeta i malarz Stanisław Wyspiański (zm. 1907), malarz Jacek Malczewski (zm. 1929), kompozytor Karol Szymanowski (zm. 1937), astronom Tadeusz Banachiweicz (zm. 1954) i aktor Ludwik Solski (zm. 1954). 

Na pn. obrzeżach obszernego ogrodu klasztornego zachowały się znaczne fragmenty dawnych murów miejskich Kazimierza.

Zobacz także