JASKINIA CABANOWA (Lisia)

Jaskinia położona w gminie Olsztyn w Górach Towarnych koło Kusiąt. Początek jaskini nieco ciasny, dalej zwiedzanie bez trudności. Niewielki otwór jaskini znajduje się wśród małych skałek w partiach podszczytowych Gór Towarnych, na zachodnim zboczu góry. Ekspozycja otworu wejściowego południowy-wschód. Oficjalna nazwa J. Cabanowa - w literaturze rzadko spotkać można również inna jej nazwę - J. Lisia.

Wejście do jaskini jest niskie a za otworem na dnie leżą duże głazy utrudniające przejście dalej. Próżnię tworzą dwa wąskie, meandrujące korytarze - przypominające formy z większych jaskiń tatrzańskich - które zbiegają się w obszernej sali. Przekrój pionowy jaskini wykazuje, że strop jaskini utrzymuje się na w miarę stałym poziomie natomiast dno spada w kierunku sali, w której znajduje się najniższy poziom jaskini. W związku z tym wysokość korytarza wzrasta z 1 m przy otworze do ok. 7 metrów w okolicy sali. Na stropie sali widać kręte wymycia, które są kontynuacją przebiegu korytarzy. Interesujące jest występowanie kotłów wirowych w stropie w miejscu zbiegu korytarzy. Meandry korytarzy w J. Cabanowej są najciekawszym przykładem tego typu na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Jaskinia posiadała bogatą, obecnie w znacznej mierze zniszczoną szatę naciekową, która reprezentują m.in.: polewy, stalagmity i masywne stalaktyty w końcowej części jaskini. Ta część jaskini leży w bezpośrednim sąsiedztwie jaskini Towarnej - Dzwonnicy, której otwory znajdują się po drugiej stronie wzgórza. We wnęce w obszernej sali na poziomie ziemi u wlotu meandra podziwiać można również białą kolumnę naciekową. 

Namulisko jaskini w korytarzach jest piaszczysto-gliniaste natomiast w sali przeważa rumosz skalny i większe bloki wapienne.

Jaskinia ze względu na swoja dostępność jest znana okolicznej ludności od dawna jednak naukowo została zbadana dopiero w 1961 r. przez grotołazów z częstochowskiego speleoklubu: Z. Cabana, B. Kopcia, K. Kościeleckiego i A. Przywłockiego. Zinwentaryzowana w 1967 przez K. Mazika. 

Na północ od otworu J. Cabanowej nieco poniżej znajduje się również J. Kopana o długości 12 m  

Długość: 47 m
Głębokość: 8 m

Zobacz także