IT-JURA.PL
   Główna | Wstecz | Mapa | Startowa | Ulubione | Szukaj      
 
Rys historyczny Wyżyna (Jura) Krakowsko-Częstochowska i Wieluńska - XVIII wiek

WIEK XVIII

XVIII w. - budowa pałacu w Będzinie w pobliżu zamku, który znacznie podupadł i został przeznaczony przez władze pruskie do rozbiórki

Powstanie śródleśnej osady Bór Zapilski

XVIII-XIX w. - w Krakowie wyrabiano zdobione kafle do pieców

Zamek w Będzinie został znacznie zdewastowany przez poszukiwaczy skarbów

1 połowa XVIII w. - właściciele Bydlina - Męcińscy odbudowują kościół, ale częste napady rabunkowe doprowadziły go do ponownej ruiny

1708 - dobudowa kaplicy do kościoła klasztornego w Alwerni

1710-31 - budowa kościoła w Imbramowicach wg projektu Kaspera Bażanki

1711 - biskupstwo krakowskie dzieliło się na sześć archidiakonatów: krakowski (371 kościołów parafialnych), sandomierski, zawichostski, lubelski i sądecki.

1717 - sejm przekazał brzeźnickie starostwo niegrodowe paulinom z Częstochowy w celu dostarczania im środków na utrzymanie w należytym stanie twierdzy na Jasnej Górze

1719-28 - budowa kościoła Misjonarzy na Stradomiu w Krakowie (wg projektu Kaspera Bażanki)

ok. 1732 - zamek Lipowiec został gruntownie przebudowany i rozbudowany na dom poprawczy dla księży i letnią rezydencją dla biskupów krakowskich

1747 - budowa drewnianego kościoła parafialnego p.w. św. Małgorzaty w Bydlinie

połowa XVIII w. - w Bobolicach funkcjonowała kuźnica z wielkim piecem na węgiel drzewny.

Będkowice były  w posiadaniu Marii z Wesslów Sobieskiej, żony królewicza Konstantego

1751 - w Brzeźnicy urodził się Marcin Molski (zm. 1822 w Warszawie), znany i ceniony w swym czasie poeta, twórca licznych ciętych satyr politycznych, ód, pamiętników itp. 

1752-58 - budowa kościoła Trynitarzy w Krakowie

1754-58 - budowa kaplic i bramy wokół dziedzińca odpustowego w klasztorze w Alwerni

1759-60 - budowa kościoła Pijarów w Krakowie

1763 - budowa wczesnobarokowego kościoła w Babicach 

Budowa drewnianego spichlerza dworskiego w Bolechowicach

1768-72 - działania konfederacji barskiej obejmują również teren Jury (Kraków, Tyniec i Częstochowa). W ferworze walki pożarowi ulega zamek Lipowiec

do 1772 - zgodnie z ówczesnym podziałem administracyjnym Ziemia Wieluńska należała do Województwa Sieradzkiego w Wielkopolsce. Województwo to było ziemią starego plenienia lechickiego Sieradzan. Województwa wielkopolskie sądziły się w trybunale wg następującego porządku: w Piotrkowie, gdzie obierano marszałka trybunalskiego prowincji wielkopolskiej, sądziły się od poniedziałku po św. Franciszku z Asyżu do Kwietniej niedzieli województwa Sieradzkie z ziemią Wieluńską, Łęczyckie, Płockie, Mazowieckie i Rawskie. Wschodnią granicę województwa Sieradzkiego z województwem Sandomierskim stanowiła rzeka Pilica od Koniecpola po Białobrzegi. Na południe graniczyło to województwo z Krakowskim a część tej granicy tworzyła rzeka Liswarta. Na zachodzie leżały księstwa śląskie. Ziemia Wieluńska, ciągnąca się wzdłuż granicy śląskiej miała powierzchnię 50,5 mil kwadratowych i podzielona była na dwa powiaty: większy Wieluński i znacznie mniejszy Ostrzeszowski. Pierwotnie zwana była ziemią Rudzką od grodu zbudowanego we wsi Ruda. Później gród został przeniesiony w nowe miejsce i nazwany Wieluniem. Długosz pisze, że Ruda miała nieużyty grunt i bezwodny dlatego miasto przeniesiono w piękniejszą okolicę, na płaszczyznę pochyłą i żyzną, położoną nad rzeką do miejsca zwanego Wieluniem, od którego cała ziemia Rudzka dostała nazwę Wieluńskiej. Ziemia Wieluńska miała mało gleby ornej, ale było tu najwięcej kościołów i duchowieństwa w całym województwie sieradzkim.

Herbem województwa sieradzkiego było pół orła czarnego w czerwonym polu i pół lwa czerwonego w żółtym polu, w koronie złotej pokrywającej obie głowy.

Ziemia Wieluńska rządziła się osobno od województwa sieradzkiego, mając własnych urzędników ziemskich i sądowych. Miała jednego senatora mniejszego, to jest kasztelana wieluńskiego; dwa starostwa grodowe: wieluńskie i ostrzeszowskie oraz dwa niegrodowe: bolesławskie i grabowskie. Sejmikowała w Wieluniu i obierała dwóch posłów. W każdym z jej powiatów byli oddzielni urzędnicy ziemscy, począwszy od podkomorzego. Tylko wojewoda sieradzki mianował podwojewodziego wieluńskiego i dowodził pospolitym ruszeniem tej ziemi. Herb jej przedstawiał baranka z chorągiewką i krzyżem.

Województwo sieradzkie ponadto miało przywilej używania czerwonego laku do pieczęci, za to, że obywatele sieradzcy w czasie wojny z Krzyżakami wsparli posiłkami Łęczycan i odzyskali stracone przez nich chorągwie. Województwo sieradzkie i łęczyckie za swój mundur obywatelski przyjęło kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe i żupan biały.

5 sierpnia 1772 - Austria w wyniku I rozbioru Polski zajęła całą krainę podkarpacką, aż po Wisłę. Nowa granica Rzeczypospolitej biegła do Śląska korytem rzeki Wisły aż do Sandomierza. Rozbiór spowodował uszczuplenie diecezji krakowskiej. M.in. zniesiono władzę książąt siewierskich (ostatnim księciem Siewierskim był biskup Feliks Turski).

1773 - nastąpiła kasata zakonu Jezuitów.

1778 - pierwsza wzmianka o miejscowości Alwernia, w której Stanisław August nadał jej przywileje handlowe (przywilej organizowania jarmarków)

1783-84 - całkowita dewastacja ruin zamku w Bobolicach

1783 - budowa drewnianego spichlerza dworskiego w Borownie przez Franciszka Paciorkowskiego

1789 - pierwsza wzmianka o wsi "Nowa Kolonia", będącej zaczątkiem obecnej miejscowości Apolonka.

Przekształcenie zamku Lipowiec w więzienie biskupie dla odstępców i innowierców. Zamek ten został zajęty przez wojska austriackie.

1790 - obecna wieś Apolonka wzmiankowana jest już i jako "Apolonia" i jako "Nowa Wieś"

Budowa późnobarokowego pałacu w Borownie

5 marca 1793 - w związku z postanowieniami II rozbioru Polski zaborca pruski wkracza do Częstochowy. W wyniku tego rozbioru zachodnia granica Rzeczypospolitej przebiegała od granicy śląskiej wzdłuż rzeki Pilicy z utratą Częstochowy oraz części terenów Jury na południe od tego miasta. Od rzeki Pilicy pod Nowym Miastem granica biegła dalej na północ do Wisły przy czym Sochaczew, Łowicz i Rawa wchodziły w skład Prus. Zabór austriacki nie zmienia swych granic.

12 marzec 1794 - stacjonująca w Ostrołęce brygada A. J. Madalińskiego odmówiła przeprowadzenia redukcji wojska i skierowała się na Kraków

24 marzec 1794 - Tadeusz Kościuszko przewidywany na naczelnego wodza powstania ogłosił w Krakowie na rynku akt powstania. Chłopi ze Skały oraz okolicznych miejscowości uzbrojeni w kosy i piki zebrali się przed dworem w Rzeplinie, gdzie na ganku została odprawiona msza święta przez księdza proboszcza ze Skały, a następnie pod wodzą generała ziemiańskiego powiatu krakowskiego Jana Feliksa Śląskiego właściciela tegoż dworu udali się do Koniuszy skąd już u boku Kościuszki pod Racławice.

4 kwietnia 1794 - bitwa pod Racławicami leżącymi nieopodal Jury zakończona zwycięstwem powstańców

6-24 kwiecień 1794 - po zwycięstwie pod Racławicami, Tadeusz Kościuszko na polach wsi Bosutów założył obóz warowny, uporządkował armię powstańczą, a następnie udał się pod Połaniec

po bitwie pod Racławicami - pod Szczekocinami wojska powstańcze pod wodzą Tadeusza Kościuszki doznały pierwszej porażki

24 października 1795 - trzej zaborcy postanowili o całkowitym rozbiorze Polski. Kraj do Niemna, Bugu i Pilicy otrzymały Prusy pod nazwą Prus południowych ze stolicą w Warszawie. Od południa Kraków z krajem po linię rzeki Pilicy, średniej Wisły i Bugu wzięła Austria. Północna część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej po Sławków i Szczekociny, ale bez Olkusza przypadła pod zabór pruski tworząc tzw. Nowy Śląsk. Część południowa Wyżyny przypadła Austro-Węgrom i stanowiła część Galicji. Granica między rozbiorem austriackim i pruskim przebiegała między Sławkowem i Olkuszem, przy czym Siewierz i Szczekociny Prusy wcieliły do tzw. Nowego Śląska

1796-1831 - w Krakowie ukazuje się pismo "Gazeta Krakowska" założone przez Jana Maja

1797-1800 - dobudowa wieży przy klasztorze Bernardynów w Alwerni

koniec XVIII w. - budowa barokowego dworu w Bolechowicach. We wsi przebywał i pisał niektóre ze swych sielanek ksiądz Jan Paweł Woronicz.

Budowa oficyny pałacowej w Aleksandrowicach

Zamki w Bobolicach i Bydlinie zostały ostatecznie opuszczone

Budowa kaplicy cmentarnej w Bydlinie

1800 - pożar klasztoru cysterskiego w Jędrzejowie, w którym spłonęły bezcenne zabytki: oryginał listu św. Bernarda oraz rękopisy Wincentego Kadłubka.

Według nieznanego obserwatora na wzgórzu w Bydlinie znajdowały się jeszcze ruiny starożytnej świątyni posiadającej wysoką wieżę, która dominuje nad okolicą

Pożar zniszczył dachy i górne stropy pomieszczeń zamku Lipowiec, który od tej pory nigdy nie powrócił do dawnej świetności

IT-JURA.PL - serwis jurajski
Początek strony Copyright © 2000-2011 Dariusz Orman | Autor | Kontakt Początek strony