ŁOSIEŃ

Wyniki badań archeologiczne prowadzonych w 1998 i 1999 roku pozwoliły na stwierdzenie dużego znaczenia tego stanowiska, szczególnie dla badań nad wczesnym średniowieczem na obszarze dawnego pogranicza małopolsko - śląskiego, zwłaszcza nad problematyką przeróbki złóż metali nieżelaznych (srebro i ołów), występujących na tym terenie. 

W sezonie 1998 najciekawszym odkryciem było znalezienie prostokątnej jamy o wym. 150x60 cm, przykrytej brukiem kamiennym, zorientowanej wzdłuż osi wschód-zachód. W jamie znaleziono czaszkę młodej krowy, ząb ludzki i ozdobę ołowianą. Na całym obszarze stanowiska stwierdzono występowanie bardzo licznych fragmentów ceramiki wczesnośredniowiecznej, grudek żużla i wytopionego ołowiu. 

W roku 1999 odsłonięto pozostałości dwóch jam związanych z procesem wytopu metali. 

Obiekt 1/99 - w jego wypełnisku stwierdzono wielkie skupisko żużla, polepy, węgli drzewnych i fragmentów ceramiki, w tym liczne fragmenty tygli i dysz oraz gotowy wyrób - ołowiany guz do zapinania odzieży. Wstępna analiza ceramiki z tego obiektu (660 fragmentów, w tym fragmenty wylewów i brzuśców naczyń zdobionych polewa) określa jego chronologię na XI/XII wiek i jest to jeden z najstarszych za ziemiach polskich obiektów związanych z przeróbką rud ołowiu. Ceramika z obiektu 1/99 ma liczne analogie w badanym wykopaliskowo przed II wojną światową cmentarzysku w Strzemieszycach Wielkich (oliwkowo - zielona polewa zachowana na większości naczyń !, naczynia cylindryczne), na uwagę zasługuje też fragment naczynia zdobionego ornamentem skośnej kratki, posiadający nawiązania do ceramiki z Nadrenii. 

Stanowisko w Dąbrowie Górniczej - Łosieniu wiąże się z osadami w pobliskich Strzemieszycach. Wskazuje to na istnienie w tym rejonie bogatego, prężnego ośrodka osadnictwa wczesnośredniowiecznego, nieznanego z bezpośrednich źródeł. 

Osobną sprawą jest odsłonięty w narożniku wykopu narożnik muru wzniesionego z kamienia wapiennego na zaprawie glinianej. Ze względu na częściowe tylko przebadanie reliktów muru trudno w tej chwili wyrokować o jego chronologii - archaiczna technika budowy zdaje się wskazywać na jego związek z odkrytymi w 1998 roku pozostałościami dużego drewnianego budynku i towarzyszącej mu piwniczki, które na podstawie ceramiki kafli i monety (denar jagielloński) można datować na XV-XVIII wiek. Ze źródeł historycznych wiadomo, że w tym czasie w Łosieniu znajdował się folwark i dwór biskupów krakowskich - być może jest to pozostałość po jego zabudowie. 

Obszar stanowiska nr 2 w Dąbrowie Górniczej - Łosieniu jest niestety zniszczony licznymi wykopami z XIX i XX wieku (studnie i wykopy niewiadomego pochodzenia, a także okop - umocnienia z okresu II wojny światowej). Tym niemniej jego znaczenie dla poznania historii - zwłaszcza średniowiecznej, ale także nowożytnej - Zagłębia Dąbrowskiego trudno przecenić. 

Badania archeologiczne są dofinansowywane przez Urząd Miasta w Dąbrowie Górniczej. W tej chwili palącą sprawą jest pozyskanie środków na przeprowadzenie badań wykopaliskowych, które umożliwią wyjaśnienie chronologii i przeznaczenia budowli, której fragment fundamentu odkryto w 1999 roku. 

Zabytek ten po odsłonięciu można będzie zachować w formie rezerwatu archeologicznego.

Zobacz także