Panieńskie Skały

Poprawiono: niedziela, 18 czerwiec 2017 Opublikowano: niedziela, 18 czerwiec 2017

Rezerwat krajobrazowy utworzony w 1953 r. na pow. 6,41 ha w Woli Justowskiej w krakowskiej dz. Zwierzyniec /Z. M.P.53.A-84.994/ obejmujący obejmuje fragment Lasu Wolskiego w Bielańsko-Tynieckim Parku Krajobrazowym, z dolnym odcinkiem Wolskiego Dołu, zwanego dawniej również Wąwozem Panieńskie Skały czy też Dolina Matki Boskiej. 

Panieńskie Skały" to jedna z grup skałek występujących na wzgórzu Sowiniec położona w pobliżu wylotu doliny zwanej Wolskim Dołem. Ostańce Skały te tworzą w dolinie bramę i posiadają górnojurajski rodowód. Nazywano je niegdyś również Przygrzybem lub Wolskimi Skałami.

Nazwa skałek wiąże się z legendą, która mówi jakoby podczas inwazji tatarskiej w XIII w. schroniły się tu Norbertanki (Panny Zwierzynieckie) z pobliskiego klasztoru. Inna legenda głosi, że przed uciekającymi zakonnicami skały rozstąpiły się a następnie zamknęły się za nimi.

Wolski Dół to holoceńska dolina o stromych zboczach i płaskim dnie z wąska terasą zbudowaną z białego żwiru i ostrego gruzu skalnego oraz żółtawego mułu lessowego powstałych w wyniku erozji skałek i gleby. Podczas większych wezbrań do dziś okresowo w dolince pojawia się ciek wodny powodujący podcinanie terasy i tworzenie się koryta. Ta młoda dolinka posiada strome ale niskie zbocza sięgające kilkunastu metrów wysokości jednak jest ona niejako umieszczona w większej - starszej dolinie. Zbocza tej starszej i zarazem większej doliny powstałej w czasie ostatniego zlodowacenia są bardziej łagodne i częściowo są widoczne ponad stokami dolinki młodszej, która powstała w wyniku nagromadzenia surowca skalnego i mułu w starej dolinie. Dnem Wolskiego Dołu prowadzi ścieżka zw. chodnik Grabowskiego - na cześć Ambrożego Grabowskiego, autora pierwszego przewodnika po Krakowie i okolicach, który w 1822 r. spopularyzował nazwę Panieńskie Skały.

Na urozmaiconej rzeźbie terenu chronione są skałki wapienne z porastającym go lasem grądowym (grab, lipa, dąb, klon, jawor) i fragmentem buczyny górskiej i zwyczajnej osiągającej wiek 150 lat z domieszką innych drzew w tym stary drzewostan dębowy.  Dno lasu jest cieniste i chłodne ze względu na gęsta koronę drzew. W runie które najpiękniej prezentuje się wiosną, gdy zaczynają kwitnąć marzanka wonna, zawilce, szczyr trwały czy też konwalia majowa. W rezerwacie występują również zimozielony bluszcz pospolity i kopytnik. W miejscach nasłonecznionych napotkać można również wawrzynka wilczełyko i rzadką lilię złotogłów.

Drzewostan Lasu Wolskiego był chroniony właściwie już od 1917 r. czyli od czasu wykupienia terenu i objęcie opieką przez Kasę Oszczędności m. Krakowa.