Tenczyński PK
Tenczyński Park Krajobrazowy (14.046 ha) został utworzony na terenie gmin: Alwernia, Babice, Chrzanów, Kraków, Krzeszowice, Liszki, Trzebinia, Wielka Wieś i Zabierzów. Obejmuje on m.in. Garb Tenczyński i Puszczę Dulowską.
W obrębie tego parku utworzono 5 rezerwatów przyrody:
- rez. Dolina Mnikowska
- rez. Skała Kmity
- rez. Zimny Dół
- rez. Bukowica
- rez. Lipowiec
Obecnie /2005 r./ rozważana jest możliwość utworzenia kolejnego rezerwatu - "Grodzisko" między Zagórzem i Wygiełzowem.
Występują tu również użytki ekologiczne:
- Stanowisko Lilii Złotogłów na Garbie Tenczyńskim - pow. 3,57 ha, użytek położony w kompleksie leśnym pomiędzy Kleszczowem i Kochanowem. Przedmiotem ochrony są bardzo liczne stanowiska lilii złotogłów rosnące w otoczeniu wychodni wapiennych i lasu bukowego
- Uroczysko Podgołogórze - pow. 6,75 ha -graniczy z użytkiem "Uroczysko w Rząsce
- Uroczysko w Rząsce - pow. 59,10 ha - graniczy z użytkiem "Uroczysko Podgołogórze"; oba zajmują obniżenie terenu pod zachodnim stokiem wzniesienia Pasternik w miejscowości Rząska będące stanowiskiem bardzo rzadkiego w kraju fiołka bagiennego. ponadto chronią nieużytkowane stawy będące ostoją licznych chronionych gatunków płazów.
oraz 20 pomników przyrody /np. park podworski w Aleksandrowicach, źródła Brzoskwinki, źródło Sanki, skałka "Nad Jackiem" itd./ i dwa stanowiska dokumentacyjne /odsłonięcie "Na Czerwieńcu" oraz kamieniołom "Nowa Krystyna"/.
Na uwagę zasługują też liczne stanowiska archeologiczne, m.in.: Brzoskwinia, Baczyn i Czułów oraz cenne zabytki, w tym: ruiny zamków /"Lipowiec" w Babicach, "Tęczyn" w Rudnie/, dwory /Aleksandrowice, Balice, Mników, Nawojowa Góra, Rząska, Sanka/, kościół w Sance, skansen w Wygiełzowie czy tez pozostałości poniemieckich fortyfikacji z II wojny światowej /Mników, Nielepice/